Należy do najczęstszych schorzeń wieku niemowlęcego i wczesnodziecięcego, rozpoznawanym przynajmniej raz niemal u wszystkich dzieci w okresie, zanim zaczynają korzystać z nocnika – najczęściej między 7. a 12. miesiącem życia, ale może pojawić się już nawet w pierwszych tygodniach po urodzeniu.
Dzień dobry... Starasz się o maleństwo, wiesz, że zostaniecie rodzicami a może masz już dziecko? Poszukujesz informacji, chcesz się podzielić swoim doświadczeniem? Dołącz do naszej społeczności. Rejestracja jest bezpieczna, darmowa i szybka. A wsparcie i wdzięczność, które otrzymasz - nieocenione. Podoba Ci się? Wskakuj na pokład! Zamiast być gościem korzystaj z wszystkich możliwości. A jeśli masz pytania - pisz śmiało. Ania Ślusarczyk (aniaslu) Zaloguj Zarejestruj Dzisiaj Dzień Ojca i z tej okazji zapraszam cię do wysłuchania rozmowy, której bohaterem jest Patrick Ney. Psycholog, doradca rodzicielski, tata dwóch córeczek, urodzony w Anglii, co w tej historii ma również znaczenie ;) Posłuchaj rozmowy Natomiast o 17:00 zapraszam Cię na live z Agnieszką Hyży - porozmawiamy o rodzicielstwie, macierzyństwie i oczywiście o ojcostwie. O tym co robić z "dobrymi radami". Dołącz reklama Starter tematu Justynka90 Rozpoczęty 25 Marzec 2020 #1 Hej...mam pytanie, 3 dni temu mojej córeczce odpadł kikut po 6 dniach, dzisiaj pojawiło się troszkę krwi, ale pępuszek wygląda, że ładnie się goi, czy mam się niepokoić? Na początku kikut i pępek przemywałam wodą z mydłem, teraz jeszcze raz na dobę psikam octeniseptem...jeszcze mam pytanie czy delikatnie ropiejące oczko wystarczy przemywać solą fizjologiczna, czy muszę się z mała zgłaszać do lekarza? reklama #2 Co do krwi z pempiszka, nie pomogę, u nas na początku ropialo oczko ,przemywalam sola i woda przegotowana, i po jakimś czasie przeszło, teraz się już to nie zdarza #3 Miałam podobnie przy córce, po kilku dniach przestała lecieć ta krew. Ważne żeby w tym pępku już nie grzebać i pozwolić sie wykruszyć zaschniętej krwi. Kąpałam córkę normalnie. Wszystko to robiłam po konsultacji z naszą położna
Do momentu odpadnięcia kikuta, nie powinno się stosować do pępka preparatów nawilżających lub innych kosmetyków. W tym okresie oprócz płynu do dezynfekcji należy przemywać miejsce ciepłą wodą z delikatnym detergentem. Po odpadnięciu kikuta, pępek dziecka jest przesuszony, a skóra w jego okolicach bardzo delikatna.
01-01-2014 prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich Konsultant Krajowy w dziedzinie neonatologii, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie dr n. med. Piotr Sawiec Zastępca redaktora naczelnego „Medycyny Praktycznej – Pediatrii” Odpadanie pępowiny wiąże się z procesem lizy tkanek, dlatego stwierdzenie niewielkiej ilości śluzowatej wydzieliny u nasady kikuta lub krótko po jego odpadnięciu nie powinno budzić niepokoju. Po odpadnięciu kikuta pępek należy obserwować pod kątem nadmiernego rozrostu tkanki ziarninowej. Korzystne może być wtedy nakładanie kryształków soli kuchennej na kilka minut na tkankę ziarninową, a w uporczywych przypadkach przyżeganie azotanem srebra. W trakcie przyżegania należy uważać, aby nie dotknąć skóry wokół pępka, ponieważ grozi to jej chemicznym oparzeniem. Długotrwałe sączenie się wydzieliny po odpadnięciu kikuta może być objawem przetrwałego moczownika lub torbieli moczownika, które wymagają leczenia chirurgicznego. (2013, 2014) Piśmiennictwo Is silver nitrate the best agent for management of umbilical granulomas? Parenting - ciąża, objawy ciąży, poród, połóg, karmienie. {{pharmacy.userPharmacy.name}} {{pharmacy.userPharmacy.city}} Zobacz film: "#dziejesienazywo: Przystawianie dziecka do piersi" Zdjęcie autorstwa Shannon / CC BY Gdy dziecko rozwija się w łonie matki, pożywienie i tlen otrzymuje poprzez łożysko przytwierdzone do wewnętrznej ściany macicy za pomocą sznura pępowinowego. Pępowina odgrywa ważną rolę, ale tyko do momentu narodzin – po przyjściu malca na świat zostaje odcięta blisko ciała (zabieg jest bezbolesny), a pozostały po przecięciu pępowiny kikut usycha i odpada w ciągu 7-21 dni po porodzie. Mała ranka w miejscu, w którym się znajdował, goi się zwykle zaledwie kilka dni. spis treści 1. Jak pielęgnować pępek noworodka? 2. O czym powinni pamiętać rodzice noworodka? 3. Problemy z gojeniem się pępka 1. Jak pielęgnować pępek noworodka? Kikut pępowiny goi się szybciej, jeśli jest stale czysty i suchy. Właśnie dlatego rodziców noworodków uczula się na zapinanie pieluch w taki sposób, by pozostałość sznura pępowinowego miała kontakt z powietrzem. Pamiętajmy, że kikut nie powinien mieć styczności z moczem. Czy smarowanie kikuta pępowiny przyspieszy jego gojenie? Dawniej zalecano przecieranie jego podstawy wacikiem nasączonym spirytusem. Obecnie odchodzi się od tego zabiegu, ponieważ badania wykazały, że kikut goi się szybciej, gdy nie aplikujemy na jego powierzchnię żadnych mokrych substancji ani preparatów. 2. O czym powinni pamiętać rodzice noworodka? Do momentu samoistnego odpadnięcia kikuta pępowiny nie należy kąpać dziecka w wanience – obmywanie wilgotną gąbką w zupełności wystarczy. W ciepłe dni należy ubierać noworodka w luźne bawełniane body, by łatwy dostęp powietrza przyspieszył proces wysychania kikuta sznura pępowinowego. Nawet jeśli kikut pępowiny sprawia wrażenie, jakby miał zaraz odpaść, w żadnym wypadku nie wolno go ciągnąć. Trzeba uzbroić się w cierpliwość i czekać, aż natura zrobi swoje. Po odpadnięciu kikuta pępowiny na pieluszce mogą być obecne niewielkie ślady krwi. Nie należy się tym martwić – to normalne zjawisko, podobnie jak odrobina żółtej lub przejrzystej wydzieliny. Z czasem sytuacja unormuje się, a w miejscu kikuta dziecko będzie miało zgrabny, estetycznie wyglądający pępek. 3. Problemy z gojeniem się pępka W większości przypadków proces gojenia się ranki po kikucie sznura pępowinowego przebiega bezproblemowo. Tylko sporadycznie dochodzi do rozwoju infekcji i wystąpienia stanu zapalnego. O nieprawidłowościach w obrębie pępka noworodka świadczą następujące objawy: żółtawa wydzielina z kikuta pępowiny i przykry zapach, zaczerwienienie skóry wokół pępka oraz płacz dziecka po dotknięciu kikuta lub skóry w jego pobliżu. Niepokojącym symptomem jest także ciągłe krwawienie z kikuta pępowiny, które może być oznaką zaburzenia krzepnięcia krwi. W obu sytuacjach niezbędna jest szybka konsultacja z pediatrą. Prawidłowa pielęgnacja pępka noworodka to tylko jedno z wielu zadań, jakie czekają na świeżo upieczonych rodziców. Nie warto jednak spychać go na drugi plan – pępek malca wymaga szczególnej troski przez tak krótki czas, że zaniedbanie go nie powinno mieć nigdy miejsca. Pamiętajmy, że jeśli pozostałość po pępowinie nie goi się tak, jak powinna, nie należy zwlekać z podjęciem stosownych kroków – przede wszystkim należy udać się z dzieckiem do lekarza i w razie potrzeby podjąć leczenie. polecamy Odpowiedź to tak, psy mają pępek. Pępek psa znajduje się tam z tego samego powodu, który już opisano, był to obszar, w którym naczynia krwionośne łożyska łączyły się ze szczeniakiem przed urodzeniem. Po porodzie matka młodych krok po kroku odetnij pępowinę i ogólnie je zjada. Następnie osad wysycha na ciele noworodków, a Prawie 16 lat temu urodziĹ‚a siÄ™ cĂłrcia, pÄ™powina byĹ‚a maĹ‚a, wyglÄ…daĹ‚a jak guziczek. BaĹ‚am siÄ™ tego jak ognia. (JeĹ›li chodzi o maleĹ„stwo to dla mnie nie ma nic strasznego..., z wyjÄ…tkiem pÄ™pka noworodka). Lekarka, poĹ‚oĹĽna kazaĹ‚y smarować spirytusem, wszÄ™dzie pisze 70% ale gdzie taki kupić? KupiĹ‚am ćwiartkÄ™ w sklepie i... tak jak kazaĹ‚a lekarka nic nie rozrabiać, lać takim jak jest, panika..., jak to zrobić, bÄ™dzie boleć... . RobiĹ‚am to z wielkÄ… ostroĹĽnoĹ›ciÄ…, przyszĹ‚a lekarka gdy dziecko miaĹ‚o 4 tygodnie, stwierdziĹ‚a ĹĽe tak wypielÄ™gnowanego kikuta to jeszcze nie widziaĹ‚a Lekko podwaĹĽyĹ‚a i... spadĹ‚. Podobnie byĹ‚o z drugÄ… cĂłrkÄ…, z takÄ… różnicÄ…, ĹĽe kikut wysechĹ‚ tak, jak wyglÄ…da hak szydeĹ‚ka i ktĂłrejść nocy okoĹ‚o 4 tygodnia zahaczyĹ‚ o pieluszkÄ™ tetrowÄ… i... odpaĹ‚. Z synem w zeszĹ‚ym roku cyrki znĂłw panika ByĹ‚a jednak różnica, mÄ…ĹĽ w aptece (zamiast spirytusu) kupiĹ‚ coĹ› fioletowego (nie pioftanina ale chyba ta sama baza) za namowÄ… farmaceuty. Błąd Kolor fioletowy barwi i nie widać ranki, nie wiadomo co siÄ™ dzieje. To samo piszÄ… w gazetach na pÄ™powinÄ™ nie uĹĽywać choć specyfik do tego zalecany ale... . Jeremi miaĹ‚ grubÄ… pÄ™powinÄ™, wyszĹ‚am w 4 dobie ze szpitala. MiaĹ‚ jeszcze na kikucie klamerkÄ™. Kikut byĹ‚ mokry i miÄ™kki, nie podobaĹ‚o mi siÄ™ to. Nie zadowolona, ĹĽe nie mam spirytusu smarowaĹ‚am tym co mam. Po tygodniu zdenerwowana poleciaĹ‚am do lekarza, kikut nie sechĹ‚ a dziecko byĹ‚o smarowane kilkanaĹ›cie razy w ciÄ…gu dnia. Lekarka najpierw siÄ™ przestraszyĹ‚a ĹĽe wdaĹ‚ siÄ™ ziarniniak, na szczęście nie KazaĹ‚a kupić spirytus bo to jest najlepsze, zastanawiaĹ‚a siÄ™ czy nie przyciąć kikuta bo duĹĽy, miaĹ‚ okoĹ‚o 5 cm dĹ‚ugoĹ›ci, nie mĂłwiÄ…c jaki gruby. SmarowaĹ‚am, a wĹ‚aĹ›ciwie to chlustaĹ‚am na pÄ™puszek i juĹĽ nie kilkanaĹ›cie a kilka razy w ciÄ…gu dnia i... po kilku dniach odpadĹ‚. WiÄ™c dziewczyny proponujÄ™ uĹĽywać zawsze tego co sprawdzone! Ale siÄ™ rozgadaĹ‚am ))) Sorry za dĹ‚ugość Lek można również stosować w przypadku infekcji intymnych. W opakowaniu znajduje się 50 ml Octenisept antyseptyk do dezynfekcji ran. W skład 100 g płynu wchodzi 0,1 g oktenidyny dichlorowodorku oraz 2,0 g fenoksyetanolu, a także składniki pomocnicze. Lek należy stosować po wcześniejszym zapoznaniu się z treścią ulotki30 odp. Strona 1 z 2 Odsłon wątku: 41101 Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 IP: Poziom: Przedszkolak 24 września 2011 22:07 | ID: 644938 Hej. Na wstępie bardzo przepraszam, ponieważ po raz kolejny przychodzę z pytaniem a w sumie mało udzielam się poza. Ale od 2 dni jestem w domu z moim małym chłopaczkiem, który w sumie ma 8 dni i wydaje mi się, że dzisiaj oderwał mu się- bo wątpię aby odpadł- kikutek od pępka. Ogólnie pępuszek był do tego czasu pielęgnowany w szpitalu. Ja po powrocie przecierałam go gazikiem nasączonym. Dzisiaj zaglądam do pieluchy a tam lezy sobie "luzem" kikutek z plastikowym telementem. A sam pępek prezentuje się średnio... Wiele z was ma za sobą odpadnięcie pępuszka i pomyślałam, że może pomożecie mi swierdzić czy to bardzo niepokojący widok? Czy powinnam pędem udawać się gdzieś z tym czy spokojnie, "daje radę"? Strasznie panikuję, ale to w sumie jak przy wszystkim od kiedy przynieśliśmy małego ze szpitala. Jak to młoda mama i pierwsze dziecko :D Będę bardzo wdzięczna za pomoc... 24 września 2011 22:09 | ID: 644944 uuu no ja tak nie mialam z mala....ale cos moim zdaniem zaciekwie nie wyglada to.... 24 września 2011 22:14 | ID: 644950 Jest super! Ja osobiście nie słuchałam "nowoczesnych" teorii na temat spirytusu, chusteczek nasączanych lub czegokolwiek do pielęgnacji pępka... Stosowałam pioktaninę i w tym przypadku jeszcze ze 2 dni zakrapiałabym właśnie nią. Widzę, że miałaś podobnie jak ja - pępek w krążku :) Kikut ładnie odpadł i teraz tylko "ranka" musi się zasuszyć i wygoić. Jak na moje oko jest dobrze! Niepokoić powinnaś się dopiero wtedy, gdy "rana" zacznie puchnąć, sączyć się, pojawi się temperatura lub jakiekolwiek inne objawy świadczące o infekcji... 24 września 2011 22:15 | ID: 644952 marietta (2011-09-24 22:09:56)uuu no ja tak nie mialam z mala....ale cos moim zdaniem zaciekwie nie wyglada to.... Nie strasz! To zwykły pępuszek... Moje obydwie córeczki miały podobno tak niezwykle rzadko występujący przypadek kikuta schowanego w krążku... Ciężko go było pielęgnować - tym bardziej, że nam niestety tak szybko nie odpadł ale też było ładnie. 4 gorzkajakmokka Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 24 września 2011 22:17 | ID: 644953 Tak? Czuję się lekko pocieszona. Już tutaj miałam lament roku we własnym wykonaniu i najchętniej pobiegłabym z małym pod pachą na IP żeby to ktoś obejrzał. Przy tym czuwała przy łóżeczku do rana czy aby wszystko na pewno ok. Wariuję :D ale co poradzić. Zwariowałam na punkcie tego małego człowieczka i jak myślę że mogłaby się dziać mu krzywda to aż mnie rozkleja. 24 września 2011 22:18 | ID: 644955 myosotis24 06 (2011-09-24 22:15:32) marietta (2011-09-24 22:09:56)uuu no ja tak nie mialam z mala....ale cos moim zdaniem zaciekwie nie wyglada to.... Nie strasz! To zwykły pępuszek... Moje obydwie córeczki miały podobno tak niezwykle rzadko występujący przypadek kikuta schowanego w krążku... Ciężko go było pielęgnować - tym bardziej, że nam niestety tak szybko nie odpadł ale też było ładnie. u mnie tak nie sie nie znam. ale jak ja mysle tylko ze ladnie to nie wyglada .tyle 6 gorzkajakmokka Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 24 września 2011 22:20 | ID: 644957 niezwykle rzadko występujący przypadek kikuta schowanego w krążku... pępek schowany w krążku? O mamo, myślałam że on normalny ;-) 7 anetaab Poziom: Starszak Zarejestrowany: 20-02-2011 20:09. Posty: 13427 24 września 2011 22:22 | ID: 644959 Nie panikuj i nie leć pędem do maluch nie gorączuje? Posiadasz octenisept?I czy masz mozliwośc skontaktowania się jutro ze swoją położną środowiskową? 24 września 2011 22:23 | ID: 644960 marietta (2011-09-24 22:18:24) myosotis24 06 (2011-09-24 22:15:32) marietta (2011-09-24 22:09:56)uuu no ja tak nie mialam z mala....ale cos moim zdaniem zaciekwie nie wyglada to.... Nie strasz! To zwykły pępuszek... Moje obydwie córeczki miały podobno tak niezwykle rzadko występujący przypadek kikuta schowanego w krążku... Ciężko go było pielęgnować - tym bardziej, że nam niestety tak szybko nie odpadł ale też było ładnie. u mnie tak nie sie nie znam. ale jak ja mysle tylko ze ladnie to nie wyglada .tyle Większość dzieci ma zupełnie inaczej wyglądające pępuszki ale każde dziecko jest inne. Ja wiem jedno - opuchnięty nie jest, nic się nie sączy, nie jest zaczerwieniony specjalnie więc wszystko OK. Z pierwszym dzieckiem też tak panikowałam. Jak po 2 tygodniach odpadł kikut (wyglądało jak na zdjęciu tutaj, choć było bardziej zaczerwienione) to bałam się podnosić Madzię i dotykać brzuszka, nie mówiąc o kąpielach... z Kornelką całkiem inna bajka Kornelka miała zalany cały pępuch pioktaniną i było ok. Krążek nie schował się do dziś (prawie 11 miesięcy) ale lekarka nic nie mówi o nieprawidłowości. Taka uroda i już... 24 września 2011 22:24 | ID: 644961 a i u nas tym filetowym smarowlam malej i nam dopiero po miesiacu odpadl. 10 anetaab Poziom: Starszak Zarejestrowany: 20-02-2011 20:09. Posty: 13427 24 września 2011 22:26 | ID: 644963 marietta (2011-09-24 22:24:27)a i u nas tym filetowym smarowlam malej i nam dopiero po miesiacu odpadl. już się tego fioletu nie stosuje 24 września 2011 22:30 | ID: 644966 anetaab (2011-09-24 22:26:52) marietta (2011-09-24 22:24:27)a i u nas tym filetowym smarowlam malej i nam dopiero po miesiacu odpadl. już się tego fioletu nie stosuje o prosze a w szpitalu stosuja 12 gorzkajakmokka Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 24 września 2011 22:30 | ID: 644968 anetaab (2011-09-24 22:22:32)Nie panikuj i nie leć pędem do maluch nie gorączuje? Posiadasz octenisept?I czy masz mozliwośc skontaktowania się jutro ze swoją położną środowiskową? Nie wygląda na gorącego, sprawdzałam, ale tylko "ręcznie" bo nie mam aktualnie termometru. Octanisept właśnie zakupiłam i dzisiaj mam w planach użyć. A położnej środowiskowej nie mam, wyszłam ze szpitala w czwartek i jakoś tak wyszło, że do przychodni będziemy jechać w poniedziałek. Tak więc nie mam kontaktu z nikim w sumie, jedynie co to mogłabym polecieć do pediatry czy jakiegoś innego lekarza prywatnie... 24 września 2011 22:31 | ID: 644969 anetaab (2011-09-24 22:26:52) marietta (2011-09-24 22:24:27)a i u nas tym filetowym smarowlam malej i nam dopiero po miesiacu odpadl. już się tego fioletu nie stosuje Tylko dlatego, że po fiolecie nie można ocenić, czy występuje zaczerwienienia a do tego "wysusza" skórę wokół pępka. Ja stosowałam i mam porównanie z innymi. Po fiolecie jest przynajmniej sucho i się nic nie ślimaczy i nie paskudzi... U nas, jak już wysechł - jakieś 2 dni po odpadnięciu kikuta wyglądało to tak: 14 gorzkajakmokka Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 24 września 2011 22:31 | ID: 644970 U nas też nie stosowali fioletu i ogólnie każdy fiolet odradza, ponieważ ciężko spod niego wypatrzyć ewentualne niepokojące zmiany... 24 września 2011 22:32 | ID: 644971 mi w szpitalu tym fioletem robili przy malej pepku. 16 gorzkajakmokka Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 24 września 2011 22:33 | ID: 644972 Mimo przeraźliwego fioletu- mam wrażenie że wygląda ok... Mój mi się wydaje jak z pola bitwy jak porównuję. 17 gorzkajakmokka Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 13-12-2010 19:18. Posty: 264 24 września 2011 22:34 | ID: 644974 No tak, ale jak widzę z podpisie rodzilaś ponad rok temu, więc od tego czasu wiele się zmieniło. Moja kolezanka rodziła rok temu i nie pozwalali jej moczyć pępka a teraz nie widzą już przeciwskazań itp. 24 września 2011 22:36 | ID: 644976 o kurka to ja zara zacowafa bede.... 24 września 2011 22:41 | ID: 644978 gorzkajakm okka (2011-09-24 22:33:52) Mimo przeraźliwego fioletu- mam wrażenie że wygląda ok... Mój mi się wydaje jak z pola bitwy jak porównuję. Jest trochę ropy. Pewnie nikt Ci nie pokazał jak zaopatrywać taki pępek w krążku?! Ja się też dowiedziałam z Madzią jak już się ślimaczyło - od środowiskowej, gdy przyszła. Taki kikut trzeba było chwytać palcami i "wyciągać, by gazikiem wyczyścić wszystko pod skórką. Jak dla mnie naprawdę nie masz powodów do obaw. Lekarzem nie jestem i ze zdjęcia też trudno oceniać ale jak dla mnie spać możesz spokojnie. Octanisept nie jest chyba najlepszy, bo podobno jest strasznie delikatny... Nie znam się. Pewnie i tak nie masz nic innego (fioletu teraz już nie stosuj, żeby ewentualnie w poniedziałek mógł ocenić to pediatra) więc przemyj, lub spryskaj (jeśli w sprayu) i ubierz dzieciątko w coś "przewiewnego - bawełna. Dopływ powietrza będzie lekarstwem i powinno się wysuszyć. W razie, gdyby malec był bardziej marudny, rozgrzany lub z "ranki" wyciekała ropa to zabierz go jutro a nawet dziś na Izbę Przyjęć - ale ja bym się wstrzymała. Na izbie pewnie tłok, kolejka i wszyscy z chorymi dziećmi - po co narażać maluszka? 24 września 2011 22:43 | ID: 644981 gorzkajakm okka (2011-09-24 22:34:57) No tak, ale jak widzę z podpisie rodzilaś ponad rok temu, więc od tego czasu wiele się zmieniło. Moja kolezanka rodziła rok temu i nie pozwalali jej moczyć pępka a teraz nie widzą już przeciwskazań itp. Rodziłam 2 lata temu i rok temu. Fioletu NIE! Kąpać normalnie - może nie specjalnie zalewać ale myć normalnie! Stosowałam się prawie do wszystkich rad poza fioletem ale mam net komfort, że moja teściowa jest położną i wnusię oglądała często ;)
Co zrobić po odpadnięciu pępowiny? Może się to zdarzyć zarówno w szpitalu, jak i po wypisaniu do domu. Obecnie pediatrzy zalecają, aby nie dotykać rany. Ale szczerze mówiąc, ten widok czasami przeraża mamy. Po odpadnięciu pępowiny w ranie pępowinowej mogą pozostać skrzepy krwi, posoka, strupy. Może też krwawić.
Od czasu do czasu pępek można też przetrzeć gazikiem na sucho, jednak sama sucha pielęgnacja nie wystarczy, by zachować czystość. Po odpadnięciu kikuta pępowinowego niezagojony jeszcze w pełni pępek może być lekko podkrwawiony. Nie jest to powód do niepokoju, jednak miejsce wymaga dalszej pielęgnacji i utrzymywania czystości. Dlaczego jedni mają pępek wklęsły, inni wypukły i czy ktoś może nie mieć pępka? Co znajduje się w pępku i czy potrzebuje on szczególnej pielęgnacji? Wielu z nas nie przywiązuje do tego większej wagi. A przecież to pępek świata!