Holzkraft - Osłona ssąca tarczy tnącej - kup online w internetowym sklepie z narzędziami - JP-Tech. Konkurencyjne ceny, profesjonalne doradztwo.
Zaloguj się / Rejestracja Dodaj ogłoszenie Filtry - Rezultat: 121 ogłoszenie Pokaż Otrzymuj nowe wyniki wyszukiwania: Tarczy sprzęgła do maszyn budowlanych: 121 ogłoszenie Sortowanie: Data zamieszczenia Data zamieszczenia Data zamieszczenia Od najtańszych Od najdroższych Rocznik - od najnowszych Rocznik - od najstarszych Data zamieszczenia Data zamieszczenia Od najtańszych Od najdroższych Rocznik - od najnowszych Rocznik - od najstarszych Ulubione : 0 Porównanie : 0 Rezultat: 121 ogłoszenie Pokaż Otrzymuj nowe wyniki wyszukiwania: Zad.1 Tarcza nieprzesuwna hamulca ze stali St6, osadzona na wale (ze stali St7) o średnicy d=55mm, przenosi moment hamowania Mh = Mo(max)=400Nm. Oblicz czynną długość wpustu wykonanego ze stali St5 oraz szerokość piasty tarczy hamulcowej, przyjmując, że należy zastosować tylko jeden wpust. Załóż, że warunki pracy są ciężkie. [ Index Sitemap ] Frezowanie modeli 3D | Stocznia jachtowa | Nexo yachts | Łodzie wędkarskie Barti | Szkolenia żeglarskie i rejsy NATANGO Olej do drewna | SAJ | Wypadki jachtów | Marek Tereszewski dookoła świata | Projektowanie graficzne Wszystkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment serwisu " ani jego archiwum nie może być wykorzystany w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody właściciela Copyright © by Nasze forum wykorzystuje ciasteczka do przechowywania informacji o logowaniu. Ciasteczka umożliwiają automatyczne zalogowanie. Jeżeli nie chcesz korzystać z cookies, wyłącz je w swojej przeglądarce. POWERED_BY Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 -
nieco mniejszymi. W zależności od budowy maszyny (liczby par biegunów) prędkości graniczne to 3000, 1500, 750 obr/min. • Zmiana kierunku wirowania maszyny trójfazowej polega na zamianie w dwóch dowolnych faz. • Parametry znamionowe maszyny do inaczej warunki pracy przy których uzyskujemy maksymalną sprawność maszyny.
✖Moment określany jest jako obracający wpływ siły na oś obrotu. Krótko mówiąc, jest to chwila siły. Charakteryzuje się τ.ⓘ Moment obrotowy [τ] +10%-10%✖Promień to linia promienista od ogniska do dowolnego punktu krzywej.ⓘ Promień [r] +10%-10%✖Biegunowy moment bezwładności jest miarą odporności obiektu na skręcanie.ⓘ Biegunowy moment bezwładności [J] +10%-10% ✖Maksymalne naprężenie ścinające, które działa współpłaszczyznowo z przekrojem materiału, powstaje w wyniku sił ścinających.ⓘ Maksymalne naprężenie ścinające w wale w postaci biegunowego momentu bezwładności [𝜏max] ⎘ Kopiuj Maksymalne naprężenie ścinające w wale w postaci biegunowego momentu bezwładności Rozwiązanie KROK 0: Podsumowanie wstępnych obliczeńKROK 1: Zamień wejście (a) na jednostkę bazowąMoment obrotowy: 50 newton metr --> 50 newton metr Nie jest wymagana konwersjaPromień: 10 Metr --> 10 Metr Nie jest wymagana konwersjaBiegunowy moment bezwładności: 10 Miernik ^ 4 --> 10 Miernik ^ 4 Nie jest wymagana konwersjaKROK 2: Oceń formułęKROK 3: Konwertuj wynik na jednostkę wyjścia50 Pascal -->50 Newton na metr kwadratowy (Sprawdź konwersję tutaj) 10+ Wyrażenie momentu obrotowego w warunkach polarnego momentu bezwładności Kalkulatory Maksymalne naprężenie ścinające w wale w postaci biegunowego momentu bezwładności Formułę Maksymalne naprężenie ścinające = (Moment obrotowy*Promień)/Biegunowy moment bezwładności 𝜏max = (τ*r)/J Jaka jest różnica między momentem bezwładności a biegunowym momentem bezwładności? Główna różnica między momentem bezwładności a biegunowym momentem bezwładności polega na tym, że moment bezwładności mierzy, jak obiekt opiera się przyspieszeniu kątowemu, podczas gdy biegunowy moment bezwładności określa, jak obiekt jest odporny na skręcanie. A może zamawia się specjalne odkuwki w postaci tarczy? Jaki są dostępne wymiary tych półfabrykatów i jakie przyjąć naddatki? No i jaka to ma być stal? Bo zanim zacznę myśleć nad procesem obróbki muszę wiedzieć co właściwie chce obrabiać? Z tego co widać na filmie, to ten półfabrykat wygląda już prawie jak gotowy element. ✖Naprężenie obwodowe to siła działająca na obszar działający obwodowo prostopadle do osi i promienia.ⓘ Naprężenie obwodowe [σc] +10%-10%✖Wzrost promienia to wzrost wewnętrznego promienia zewnętrznego walca złożonego walca.ⓘ Zwiększenie promienia [Ri] +10%-10%✖Promień to linia promienista od ogniska do dowolnego punktu krzywej.ⓘ Promień [r] +10%-10%✖Moduł sprężystości to wielkość, która mierzy odporność obiektu lub substancji na odkształcenie sprężyste po przyłożeniu do niego naprężenia.ⓘ Moduł sprężystości [E] +10%-10%✖Współczynnik Poissona definiuje się jako stosunek odkształcenia bocznego i osiowego. Dla wielu metali i stopów wartości współczynnika Poissona wahają się od 0,1 do 0,5.ⓘ Współczynnik Poissona [𝛎] +10%-10% ✖Naprężenie promieniowe wywołane momentem zginającym w pręcie o stałym przekroju.ⓘ Naprężenie promieniowe w postaci promienia tarczy [σr] ⎘ Kopiuj Naprężenie promieniowe w postaci promienia tarczy Rozwiązanie KROK 0: Podsumowanie wstępnych obliczeńKROK 1: Zamień wejście (a) na jednostkę bazowąNaprężenie obwodowe: 80 Newton/Metr Kwadratowy --> 80 Pascal (Sprawdź konwersję tutaj)Zwiększenie promienia: 5 Milimetr --> Metr (Sprawdź konwersję tutaj)Promień: 10 Metr --> 10 Metr Nie jest wymagana konwersjaModuł sprężystości: 10 Newton/Metr Kwadratowy --> 10 Pascal (Sprawdź konwersję tutaj)Współczynnik Poissona: --> Nie jest wymagana konwersjaKROK 2: Oceń formułęKROK 3: Konwertuj wynik na jednostkę Pascal --> Newton/Metr Kwadratowy (Sprawdź konwersję tutaj) 7 Naprężenie i odkształcenie promieniowe Kalkulatory Naprężenie promieniowe w postaci promienia tarczy Formułę Naprężenie promieniowe = (Naprężenie obwodowe-((Zwiększenie promienia/Promień)*Moduł sprężystości))/(Współczynnik Poissona) σr = (σc-((Ri/r)*E))/(𝛎) Co to jest siła naprężenia ściskającego? Siła stresu ściskającego to stres, który coś ściska. To składowa naprężenia prostopadła do danej powierzchni, takiej jak płaszczyzna uskoku, wynika z sił przyłożonych prostopadle do powierzchni lub z sił odległych przenoszonych przez otaczającą skałę. Różnice w tarczy hamulcowej to poza tarcza litą, wentylowaną i z łożyskiem również średnica tarczy. Średnica dobierana jest mniej więcej tak, aby zapewnić skuteczne hamulce dla samochodu o danej mocy. Tarcza również musi zmieścić się w feldze koła stad np. w Saabach rozróżnienie na systemy hamulcowe o kołach 15", 16" i 17". - Długo na nią czekaliśmy, a transport zajął kilka nocy. Maria ma się dobrze i jest już montowana pod stropem stacji C18 – poinformowała firma Astaldi, wykonawca przedłużenia II linii metra na Targówku. Po wybudowaniu centralnego odcinka II linii metra, tarcza Maria została zdemontowana i na kolejne zadania czekała w magazynie przy ulicy Marywilskiej. Kilka dni temu zakończył się transport maszyny na budowę stacji Trocka. Montaż Marii zajmie kilka miesięcy. Na razie szykowane jest zaplecze pod pracę maszyny i rozpoczął się montaż pierwszych elementów tarczy. Drążenie tunelu na Targówku rozpocznie się w wakacje. Zobacz podsumowanie tygodnia ESKA INFO:
Pierwsze elementy tarczy TBM będą w Łodzi jeszcze w grudniu. Budowana jest komora startowa maszyny. Wiosną 2020 r. zaczną się prace w tunelu podziemnej linii Łódź Fabryczna – Łódź Kaliska/Łódź Żabieniec. Inwestycja za ponad 1,7 mld zł, współfinansowana z POIiŚ otworzy nowe możliwości kolei w Polsce.
Poniżej znaj­duje się li­sta wszys­tkich zna­lezio­nych ha­seł krzy­żów­ko­wych pa­su­ją­cych do szu­ka­nego przez Cie­bie opisu. niewielka tarcza - płaski, wirujący element maszyny (na 7 lit.) Sprawdź również inne opisy ha­sła: TARCZKA niewielkich rozmiarów tarcza - obracająca się cześć telefonu, służąca do wybierania numeru (na 7 lit.) element zarodka nasienia, pełniący istotne funkcje w trakcie kiełkowania (na 7 lit.) kawałek kory wraz z pączkiem, ściętym w celu przeszczepienia (na 7 lit.) płaski, wypukły twór z tkanki łącznej zbitej stanowiący szkielet powieki i nadający jej właściwy kształt (na 7 lit.) płytka tworząca pokrycie ciała niektórych zwierząt, np. gadów (na 7 lit.) nieduża tarcza - płaski element różnych urządzeń (na 7 lit.) mała tarcza - okrągły kształt, głównie ciał niebieskich; widoczna zazwyczaj z daleka (na 7 lit.) mała tarcza - cel, do którego się strzela (na 7 lit.) Zobacz też inne ha­sła do krzy­żó­wek po­do­bne kon­teks­to­wo do szu­ka­ne­go przez Cie­bie opisu: "NIEWIELKA TARCZA - PŁASKI, WIRUJĄCY ELEMENT MASZYNY". Zna­leź­liśmy ich w su­mie: ŁEZKA, BLOK ŚCIENNY, KRYSZTAŁEK, PĘCHERZ, BEJRA, CZĘSTOKÓŁ, DYBY, ZAWIESZKA, KWADRUPOL, BIOGEN, RILEY, JĘZYCZEK U WAGI, OPERACJA, WILK STEPOWY, PŁAT NOŚNY, SŁODYCZ, SZCZYTÓWKA, ŻARNIK, PISZCZAŁKA ORGANOWA, MAGNEŚNICA, RZUT WOLNY, KOMORA, RAMIĘ, WYROSTEK POPRZECZNY, CYFRA ARABSKA, BAWEŁNIANKA, KRĘG LĘDŹWIOWY, DIODKA, ABSOLUCJA, ELEMENT NIEROZKŁADALNY, CINGULUM, HALA PERONOWA, DESKA, BASZTA, BROSZURKA, STEMPEL, PAS, JEDNOSTKA, BĄBEL, GRASICA, AKRAZJE, SKANER PŁASKI, RAMA, PICTET, KLINIEC, KONDENSATOR, AWARIA, GITARA, KOŃ, DRABINKA PRZECIWPOŻAROWA, DOMIESZKA, PŁUCKA, ZDOBINA, TYRYSTOR, FORMA DRUKOWA, KRZYŻ HERALDYCZNY, EKSCENTRYK, PAŁECZKA, NIECKA ABLACYJNA, PAS, TARCZA, KORZEŃ, PŁAT, KIPA, ROZGAŁĘŹNIK, DRUT, WKŁAD, ROZGRZESZENIE, PĘCZEK PALADINO-HISA, PRZĘSŁO, ELEMENT FLORYSTYCZNY, CZOPIK, GODŁO HERBOWE, ŁOPATKA, FUNKCJANA, ZASTRZAŁ, TRANSLATOR, STRUMYK, TARCZA NIPKOWA, LEŻNIK, WIEŻA ZEGAROWA, ZAMEK, SPRĘŻYNA ZAWOROWA, MARS, CEL, CZŁON, ŻOŁĄDEK, SŁAWOJKA, SKRZYDŁO, WSTAWKA, WYRAZ SKRAJNY, NARAMIENNIK, POLDER, ŁUK ŻEBROWY, GRZAŁKA, GŁOWICA, DRĄG TŁOKOWY, RAMKA, LOTNICTWO WOJSKOWE, WPUST CZOPKOWY, APARATOWNIA TELEFONII WIELOKROTNEJ, KARB, RESOR, PRZEWÓD PŁASKI, JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA, CYNADERKA, DZIEŃ POLARNY, DWUTAKT, BABA, TARCZA, SCHODY, DEFLEKTOR, PARATHA, ELEMENT GRZEJNY, JATA, EGIDA, POJĘCIE, NAWIAS SYNTAKTYCZNY, CHLEB TURECKI, LEŻNIA, HONDA, KĘPA, KONTAKCIK, TULEJA, PŁETWA, KRATKA ODPŁYWOWA, TARCZKA, NOŚNIA, ZŁĄCZE, SKŁADNIK, TĘŻNIK, DRĄŻEK STEROWY, TARCZA NUMEROWA, KOŁO ZĘBATE, SERCE, ŁOPATKA, POWTARZALNOŚĆ, ROZPÓRKA, RASOWOŚĆ, EGIDA, ŁĄCZNIK, JOLA, GOLONKA, TARCZKA, ŁUBEK, MASZYNA ROBOCZA, WIESZAK, PAŁĄK, PODWÓJNA HELISA, POKRYWA, MALOWIDŁO, WOLANT, NAPĘD, WYŁĄCZNIK KRAŃCOWY, KAMERALNOŚĆ, KOŁNIERZ, RESOR PIÓROWY, CZUJNIK POJEMNOŚCIOWY, DĘTKA, RZECZOWY MAJĄTEK TRWAŁY, ŁAPA, ŁĄKOTKA, KAŁKAN, WYSEPKA, WKŁAD, PALEC, KLAUZULA HORNA, PRZEJŚCIÓWKA, TARCZKA, PANNEAU, SZABLONIK, PŁASKORYT, UCHO ŚRODKOWE, KANAK, CYLINDER, LEVEL, STRUNA, WIELKA PŁYTA, KRESA, CHWYTAK, PODPORA, METATEKST, KAPSOMER, BALAST, CEKIN, CZYNNIK, TARCZA, OCZKO, BATTERIE, GRUPA ABELOWA WOLNA, ADAPTOR, ZŁĄCZKA, TARAS, CZOP, DRĄŻEK SKRĘTNY, CEWKA, GOLONKO, KRAWATKA, TOPIK, KLAWISZ, WĄTEK, PŁOZA, WĘDZIDŁO, KĄT PŁASKI, SPÓJNICOWATE, PŁAWIKONIK, KLASA, GRAF PŁASKI, CZUJKA, KLUCZ PŁASKI, ŹDZIEBLARZE, ELEMENT, WIEŻA ARTYLERYJSKA, WOREK REZONANSOWY, TRZON, PALETA, KROK, WODZIDŁO, NAWÓJ, SAMOCHÓD GAŚNICZY, EGUTER, KOŁO, KOMORA, PALIUSZ, TARCZKA, TELEFONIA, KASETOFON, ELASTYK, OCIEKACZ, ZAPIĘTEK, KAPELAN, MIECZ SZYBROWY, HACZYK, PRZYŁĄCZE KANALIZACYJNE, LUSTERKO WSTECZNE, RÓWNINA ZALEWOWA, UCHWYT, STATECZNIK POZIOMY, WYPUST, SCUTUM, BASTION, FREATOKSEN, SYLABA, BLANKI, ODBÓJ, TEREN ZALEWOWY, DESKA KLOZETOWA, GRAF KOMÓRKOWY, HYDROPŁAT, HOPLON, GABARYT, BUSTER, TERMOSTAT, CZĘŚĆ ZDANIA, ELEMENT, BIAKS, SŁUCHAWECZKA, APKA, KROKODYL, KOSTKA, BANDAŻ, GRZYB SITARZ, KSZTAŁTKA RUROWA, OBIEKT NATURALNY, ŁUK OPOROWY, BURGER, ELEMENT, PRZĘSŁO, TWÓR, KUMKA, PALIUM, INDUKTOR, BOLEC, KROMKA, MOTYWIK, GRUNT, PIKSEL, STAŁA, BARYŁKA, SŁUPEK, LIŚCIAK, APARATOWNIA ŁĄCZNOŚCI DALEKOSIĘŻNEJ, WSKAZÓWKA, KLISZKA, CHIP, STÓŁ, OBRÓBKA BLACHARSKA, KORONA, WYCHWYT, PAŁĄK, KIERUNEK, GEKON, MIĘSIEŃ ZĘBATY PRZEDNI, MASZYNOGODZINA, NÓŻKA, ZNAK JĘZYKOWY, WAŁ NAPĘDOWY, BASZTA PROCHOWA, BALKON, PODUSZKA. Ze względu na bar­dzo du­żą ilość róż­nych pa­su­ją­cych ha­seł z na­sze­go sło­wni­ka: - ogra­ni­czy­liśmy ich wy­świe­tla­nie do pier­wszych 300! nie pasuje? Szukaj po haśle Poniżej wpisz odga­dnię­te już li­te­ry - w miej­sce bra­ku­ją­cych li­ter, wpisz myśl­nik lub pod­kreśl­nik (czyli - lub _ ). Po wci­śnię­ciu przy­ci­sku "SZUKAJ HASŁA" wy­świe­tli­my wszys­tkie sło­wa, wy­ra­zy, wy­ra­że­nia i ha­sła pa­su­ją­ce do po­da­nych przez Cie­bie li­ter. Im wię­cej li­ter po­dasz, tym do­kła­dniej­sze bę­dzie wy­szu­ki­wa­nie. Je­że­li w dłu­gim wy­ra­zie po­dasz ma­łą ilość od­ga­dnię­tych li­ter, mo­żesz otrzy­mać ogro­mnie du­żą ilość pa­su­ją­cych wy­ni­ków! się nie zgadza? Szukaj dalej Poniżej wpisz opis po­da­ny w krzy­żów­ce dla ha­sła, któ­re­go nie mo­żesz od­gad­nąć. Po wci­śnię­ciu przy­ci­sku "SZUKAJ HASŁA" wy­świe­tli­my wszys­tkie sło­wa, wy­ra­zy, wy­ra­że­nia i ha­sła pa­su­ją­ce do po­da­nego przez Cie­bie opi­su. Postaraj się przepisać opis dokładnie tak jak w krzyżówce! Hasło do krzyżówek - podsumowanie Najlepiej pasującym hasłem do krzyżówki dla opisu: niewielka tarcza - płaski, wirujący element maszyny, jest: Hasło krzyżówkowe do opisu: NIEWIELKA TARCZA - PŁASKI, WIRUJĄCY ELEMENT MASZYNY to: HasłoOpis hasła w krzyżówce TARCZKA, niewielka tarcza - płaski, wirujący element maszyny (na 7 lit.) Definicje krzyżówkowe TARCZKA niewielka tarcza - płaski, wirujący element maszyny (na 7 lit.). Oprócz NIEWIELKA TARCZA - PŁASKI, WIRUJĄCY ELEMENT MASZYNY inni sprawdzali również: mieszkaniec Lublina , otwór w budynku, w który należy wstawić skrzydło drzwiowe , kanton w środkowej Szwajcarii, obszar 908 km2 , kod ISO 4217 córdoby , Peprilus triacanthus - gatunek ryby z rodziny żuwakowatych (Stromateidae) , forma morfologiczna parzydełkowców (Cnidaria), pierwotnie osiadła, zasadniczo rozmnażająca się bezpłciowo , teczka dużych rozmiarów, zazwyczaj wykorzystywana do przechowywania i transportu prac plastycznych , ostatni posiłek wieczorny , aria , organizm samczy, który ma potomstwo , dawniej w radzie miejskiej , bileter lub kanar Po zebraniu materiałów otwórz stół rzemieślniczy. W górnym polu umieść żelazo, a w dolnym polu ustaw deski drewniane w kształcie litery „T”. To spowoduje, że zostanie stworzona tarcza. Możesz ją teraz przenieść do swojego ekwipunku. 3. Projektowanie wzoru. Teraz możesz rozpocząć projektowanie swojego wzoru na tarczy. WstępJuliusz Verne w swoim życiu nie odbył zbyt wielu podróży. Co innego w swoich powieściach – tam razem z Fileasem Foggiem objechał całą kulę ziemską, dzięki dobrej woli kapitana Nemo zagłębił się w morza i oceany, towarzyszył profesorowi Liddenbrockowi w jego wędrówce po wnętrzu Ziemi, wzleciał w powietrze porwany przez Robura Zwycięzcę, o mało co nie wylądował na Księżycu, lecąc w pocisku z prezesem Barbicane’em, wreszcie podróżował trochę po naszym Układzie Słonecznym razem z Hectorem „zwykłym życiu” wyprawy jego ograniczały się (poza jedną) do strefy „europejsko-północnoafrykańskiej”. Ponieważ było ich zaledwie kilka, przedstawiamy tu wszystkie:• W roku 1859, mając trzydzieści pięć lat, udaje się wraz ze swoim przyjacielem Arystydem Hignardem do Anglii i Szkocji, która – podobnie jak Stany Zjednoczone – zawsze go fascynowała.• W roku 1861 odbywa podróż do Skandynawii. Jak poprzednio, towarzyszy mu Hignard.• W roku 1867 na pokładzie największego wówczas parowca „Great Eastern” popłynął ze swym bratem Paulem do Stanów Zjednoczonych. Tam zwiedzili Nowy Jork i wodospad Niagara.• W roku 1878, w towarzystwie najwierniejszych przyjaciół, opłynął swoim jachtem „Michel III” część Morza Śródziemnego.• W roku 1879, również na „Michel III”, wybrał się po raz drugi do Anglii i Szkocji, gdzie na Hybrydach zwiedził Grotę Fingala.• W roku 1881 odbył trzecią wyprawę swoim jachtem – do Rotterdamu i Kopenhagi.• W roku 1884 udał się w czwartą i ostatnią wielką podróż jachtem „Michel III” – po Morzu widać, niewielki to dorobek podróżniczy, ale ważne jest, że po każdej wyprawie powstawała – oparta mniej lub bardziej na doznanych przeżyciach – powieść bądź dłuższe też rzecz się miała z wyprawą do Stanów Zjednoczonych. Notatki z podróży pozwoliły na napisanie powieści Pływające miasto, która ukazała się po raz pierwszy we Francji w „Les Débats” w roku 1870. Wydawca Verne’a Hetzel opublikował ją w roku 1871 w cyklu „Niezwykłe Podróże”.W Polsce pierwsze wydanie tej powieści ukazało się już w roku 1872, jako dodatek do „Opiekuna Domowego”. Później, w innym przekładzie, Pływające miastobyło drukowane w odcinkach w „Ru­chu Literackim” w roku 1876. W tym samym roku, nakładem Lwow­skiej Księgarni Gubrynowicza powieść ukazała się w wydaniu książkowym. Kolejne wydanie pochodzi z roku 1926, a ostatnie, oparte na tekście z 1876 roku, ukazało się w roku 1996 nakładem Wydawnictwa wydanie jest pełnym, starannie przejrzanym przekładem z francuskiego oryginału. Jak wszystkie powieści Verne’a z jego wcześniejszego okresu, tak i ta wyraża pochwałę techniki, Ameryki i Amerykanów (choć z wyjątkami potwierdzającymi regułę), nie jest przy tym pozbawiona szczypty romantyzmu, sarkazmu, dowcipu i celnych spostrzeżeń. Jak zwykle znajdujemy w niej pełną gamę wyraźnie zarysowanych osobowości – ludzi poważnych, zawziętych, dziwaków, optymistów, prześmiewców. Warto ją przeczytać chociażby po to, aby znaleźć się w starych, dobrych czasach….Andrzej ZydorczakRozdział IOsiemnastego marca 1867 roku przybyłem do Liverpoolu. „Great Eastern”1 miał za kilka dni odpłynąć do Nowego Jorku, a ja przyjechałem, by zająć miejsce na jego pokładzie. Miała to być amatorska wycieczka i nic ponadto. Nęciła mnie przeprawa przez Atlantyk tym olbrzymim statkiem. Przy sposobności zamierzałem zwiedzić Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, ale jakby dodatkowo. Przede wszystkich chodziło mi o „Great Eastern”, a dopiero w drugiej kolejności o kraj sławiony przez tensteamship3 stanowił arcydzieło budownictwa okrętowego. Był to więcej aniżeli ogromny statek, było to pływające miasto, kawałek hrabstwa oderwany od angielskiej ziemi, który po przepłynięciu morza chciał się zespolić z kontynentem amerykańskim. Wyobrażałem sobie tę olbrzymią masę unoszącą się na falach, jej walkę z wiatrami, którym stawia czoła, jej zuchwalstwo wobec bezsilnego oceanu, jej obojętność na falowanie, jej stabilność wśród żywiołu, który takimi okrętami jak „Warior” i „Solferino”4 wstrząsa niby malutkimi łódkami. Jednak moja wyobraźnia na tym się zatrzymywała. Wszystkie te rzeczy zobaczyłem podczas przeprawy, a oprócz tego jeszcze wiele innych, niemających nic wspólnego ze sprawami morskimi. Jeżeli „Great Eastern” nie był tylko pływającą machiną, jeżeli to był mikrokosmos i jeżeli zabierał na siebie jednocześnie tylu ludzi, to nie zdziwi żadnego widza, gdy spotka tam, jak w największym teatrze, wszystkie instynkty, wszystkie śmiesznostki, wszystkie ludzkie dworzec kolejowy, udałem się do hotelu „Adelphi”. Odpłynięcie „Great Eastern” zapowiedziano na dwudziestego marca. Pragnąc przypatrzeć się ostatnim przygotowaniom, poprosiłem uprzejmie kapitana Andersona, dowodzącego parowcem, o pozwolenie na bezzwłoczne ulokowanie się na statku. Przystał na to z wielką dnia zszedłem ku basenom portowym, utworzonym na brzegach rzeki Mersey przez dwa szeregi doków. Obrotowe pomosty pozwoliły mi się dostać na nabrzeże New Prince, rodzaj ruchomej tratwy, podnoszącej się i opadającej zgodnie z przypływem i odpływem morza. Było to miejsce wsiadania pasażerów do licznych boats5 pełniących służbę w Birkenhead, filii Liverpoolu, usytuowanym na lewym brzegu rzeki podobnie jak Tamiza, jest rzeką o niewielkim znaczeniu, niegodną nawet, by ją nazywać rzeką, chociaż wpada do morza6. Jest to rozległa zapadłość gruntu wypełniona wodą, właściwie długi rów, choć głębokość czyni ją zdolną do przyjmowania statków o największym tonażu, takich na przykład jak „Great Eastern”, dla którego większa część portów świata jest całkowicie niedostępna. Dzięki tej naturalnej właściwości, przy takich strumykach jak Tamiza i Mersey, prawie u ich ujścia, powstały dwa olbrzymie miasta handlowe: Londyn i Liverpool. Tak samo i prawie z tych samych względów nad rzeką Clyde wzrosło doku New Prince palił pod kotłami tender7, mały statek parowy przeznaczony do obsługi „Great Eastern”. Ulokowałem się na jego pokładzie, już zatłoczonym rzemieślnikami i niewykwalifikowanymi robotnikami, udającymi się na pokład wielkiego parowca. Gdy na Wieży Wiktorii8 wybiła siódma rano, tender rzucił cumy9 i z dużą prędkością popłynął po wzbierających przypływem wodach odbił od lądu, kiedy ujrzałem na nabrzeżu młodego, wysokiego mężczyznę o arystokratycznych rysach twarzy, cechujących angielskiego oficera. Wydawało mi się, że poznaję w nim jednego z moich przyjaciół, kapitana armii indyjskiej, którego nie widziałem od kilku lat. Ale musiałem się pomylić, gdyż kapitan Mac Elwin nie mógł przecież opuścić Bombaju. Wiedziałbym o tym. Zresztą Mac Elwin był żywym i beztroskim młodzieńcem, wesołym towarzyszem, a ten, chociaż wydawało mi się, że z rysów przypomina mego przyjaciela, wydawał się smutny, jakby przytłoczony tajemniczym cierpieniem. Jakkolwiek by było, nie miałem czasu, aby przyjrzeć mu się dokładniej, ponieważ tender szybko się oddalał i wrażenie oparte na tym podobieństwie wkrótce wymazało się z mojej pamięci.„Great Eastern” stał zakotwiczony mniej więcej o trzy mile10 w górę rzeki, na wysokości pierwszych domów Liver­poolu, dlatego nie można było go zobaczyć z nabrzeża New Prince. Dopiero na pierwszym zakręcie rzeki dostrzegłem niewyraźnie tę imponującą bryłę. Można by powiedzieć, że był to rodzaj wysepki zarysowującej się we mgłach. Pokazał mi się od dziobu, obrócony w kierunku przypływu. Wkrótce jednak tender zrobił zwrot i steamship ukazał się na całej swej długości. Wydawał mi się taki, jaki istotnie był – olbrzymi! Trzy lub cztery węglowce przyczepione do jego boków wrzucały poprzez przeładunkowe luki11, umiejscowione ponad wodnicą12, swoje ładunki węgla kamiennego. Przy „Great Eastern” te trzymasztowce wyglądały jak zwyczajne barki. Kominy ich nie dosięgały nawet do pierwszej linii jego iluminatorów13 wydrążonych w kadłubie, a bramreje14 nie dochodziły do nadburcia15. Olbrzym ten mógł zawiesić te okręty na szlupbelkach16 zamiast swoich parowych tender przybliżał się do parowca. Przepłynął z prawej strony stewy dziobowej17 „Great Eastern”, którego łańcuchy kotwiczne naciągnęły się gwałtownie pod naciskiem przypływu. Następnie, ustawiwszy się przy bakburcie18, zastopował u stóp przestronnych schodów wijących się po jego bokach. W takim położeniu pokład tendra zaledwie dosięgał do linii wodnej parowca, linii, do której pogrąża się statek, gdy jest całkowicie wypełniony ładunkiem, a która obecnie wynurzała się jeszcze dwa metry powyżej poziomu robotnicy z pośpiechem zaczęli opuszczać tender i wdrapywali się na liczne kondygnacje schodami, kończącymi się otworem trapowym19. Ja, z podniesioną głową i mając ciało wychylone do tyłu, jak turysta przyglądający się wysokiemu budynkowi, wpatrywałem się w koła łopatkowe „Great Eastern”.Widziane z boku, wydawały się mizerne i wychudłe, chociaż długość ich łopatek wynosiła cztery metry. Jednak gdy patrzyło się na nie od przodu, uderzały swą monumentalnością. Elegancka konstrukcja, układ potężnej panwi20, tego punktu oparcia całego systemu, krzyżujące się rozpory przeznaczone do utrzymywania jednakowej odległości potrójnej obręczy, ta aureola czerwonych szprych, ten mechanizm na pół gubiący się w cieniu szerokich tamborów21 osłaniających całe urządzenie, wszystko to razem wzięte frapowało i przywodziło na myśl jakąś dziką i tajemniczą jakąż energią te drewniane łopatki, solidnie przymocowane sworzniami, musiały rozbijać wodę w chwili, kiedy były naciskane przez przypływ morza! Jakże musiały wrzeć te płynne warstwy, kiedy potężne urządzenie raz po raz w nie uderzało! Jakie grzmoty musiały huczeć w tej pieczarze utworzonej przez tambory, gdy „Great Eastern” pędził całą parą pod naciskiem kół mających pięćdziesiąt trzy stopy22 średnicy i sto sześćdziesiąt sześć stóp obwodu, ważących dziewięćdziesiąt ton i robiących jedenaście obrotów na minutę!Tender wyokrętował swoich pasażerów. Postawiłem stopę na żelaznych, żłobkowanych schodach i kilka chwil później przeszedłem przez otwór trapowy Eastern” (ang.) – „Wielki Wschód”.2 James Fenimore Cooper (1789-1851) – amerykański pisarz, jeden z twórców literatury narodowej; w tzw. Pięcioksięgu przygód Sokolego Oka, w którym jednym z głównych bohaterów jest biały traper i poszukiwacz przygód Natty Bumppo, zwany przez Indian Skórzaną Pończochą, stworzył romantyczną epopeję amerykańskiego (ang.) – HMS„Warrior” – (ang. „Wojownik”), pierwszy brytyjski okręt pancerny (fregata pancerna), zbudowany w odpowiedzi na francuski „Gloire”; w chwili powstania był największym, najszybszym, najsilniej uzbrojonym i najciężej opancerzonym okrętem; długość 127 m, wyporność 9210 ton; „Solferino” – francuski pancernik zbudowany w 1861 roku; długość 86 m, wyporność 6750 (ang.) – W języku francuskim istnieje rozróżnienie nazwy rzeki w zależności od tego, czy wpada do morza, czy jest dopływem innej rzeki, czy wpada do – tu: mały pomocniczy statek służący do zaopatrywania większych Wiktorii (ang. Victoria Tower) – neogotycka wieża zegarowa, usytuowana między dwiema bramami wjazdowymi do doków Salisbury; jej zadaniem było podawanie statkom dokładnego czasu oraz ostrzeganie o zbliżających się zmianach – lina służąca do przytwierdzania statku do – jednostka długości, tu: mila morska, wynosząca 1852 – zamykany otwór w pokładzie statku lub jego nadbudówki, służący do ładowania i wyładowywania towarów, schodzenia w głąb kadłuba statku, oświetlania i wietrzenia pomieszczeń pod (linia wodna) – linia wyznaczana na kadłubie przez poziom spokojnej wody przy określonym stopniu załadowania jednostki (bulaj) – małe, zwykle okrągłe okno w burcie lub nadbudówce statku, zaopatrzone w wodoszczelne – czwarta od dołu reja na maszcie, podtrzymująca – pionowe przedłużenie burty statku wystające ponad pokład, chroniące ludzi i przedmioty przed (żurawik) – urządzenie dźwigowe na pokładzie statku, najczęściej służące do opuszczania i podnoszenia z powierzchni wody łodzi lub innych ciężkich (dziobnica) – element konstrukcyjny statku łączący jego obie burty i będący przedłużeniem stępki oraz części dziobowej – lewa burta trapowy – otwór, przez który wchodzi się na trap, tj. rodzaj – część łożyska, na której opiera się czop łożyskowanego wału lub – osłona górnej części (wystającej ponad powierzchnię wody) bocznych kół łopatkowych na statkach z napędem bocznokołowym; tambory miały na celu głównie ochronę kół łopatkowych przed uszkodzeniem, kiedy statek stykał się burtą z innym statkiem lub – dawna miara długości, tu: stopa angielska wynosząca 0,3048 IIPokład przypominał jeszcze w tej chwili olbrzymi plac budowy, powierzony całej armii pracowników. Nie mogłem uwierzyć, że znajduję się na statku. Kilka tysięcy ludzi: rzemieślnicy, członkowie załogi, mechanicy, oficerowie, robotnicy, ciekawscy, mijali się, potrącali bez skrępowania, jedni na pokładzie, drudzy pomiędzy maszynami. Niektórzy obiegali nadbudówki, inni rozproszyli się po masztach, a wszystko to odbywało się w wielkim nieładzie, który nie sposób było dokładnie opisać. Tu przesuwne dźwigi podnosiły ogromne sztuki lanego żelaza, tam zawieszano ciężkie bale za pomocą parowych kołowrotów. Ponad halą maszyn kołysał się stalowy walec, wyglądający jak prawdziwy metalowy pień. Na dziobie z pojękiwaniem podnosiły się wzdłuż stengi reje23. Na rufie wznosiło się rusztowanie, pod którym niewątpliwie krył się jakiś obiekt będący w budowie. Budowano, dopasowywano, obrabiano, wyposażano, wygładzano, a wszystko pośród niedającego się opisać moje bagaże. Zapytałem o kapitana Andersona. Dowódca jeszcze nie przybył, ale jeden ze stewardów24 podjął się ulokowania mnie i kazał przenieść moje pakunki do jednej z kajut, znajdującej się w tylnej części statku.– Mój przyjacielu – powiedziałem do niego – odpłynięcie „Great Eastern” zapowiedziano na dwudziestego marca, ale przecież nie jest możliwe, by wszystkie te przygotowania zostały ukończone w ciągu dwudziestu czterech godzin. Czy wiesz, kiedy będziemy mogli opuścić Liverpool?W tej sprawie steward nie był lepiej poinformowany ode mnie. Pozostawił mnie samego. Wobec tego postanowiłem zwiedzić wszystkie kąty tego ogromnego mrowiska i rozpocząłem przechadzkę jak turysta w jakimś nieznanym mieście. Czarne błoto, owo brytyjskie błoto, które lepi się do wszystkich bruków angielskich miast, pokrywało również pokład parowca. Tu i tam wiły się cuchnące strumyki. Można by sądzić, że znalazłem się w najszkaradniejszym pasażu25 Upper Thames Street26, w okolicach Mostu Londyńskiego27. Szedłem, ocierając się o nadbudówki, przedłużające się aż na rufę statku. Między nimi a parapetami28 z każdej strony uwidaczniały się dwie szerokie ulice, a raczej dwa bulwary, na których tłoczył się zwarty tłum. W taki sposób dostałem się na środek statku, pomiędzy tambory połączone podwójnym systemem otwierała się przepaść, mająca mieścić w sobie elementy maszyny kołowej. Zobaczyłem wówczas po raz pierwszy ten wspaniały aparat napędowy. Około pięćdziesięciu robotników rozłożyło na metalowych kratach żeliwne korpusy maszyn; jedni łączyli długie tłoki pochylone pod rozmaitymi kątami, drudzy zawieszenia przy korbowodach29, ci dopasowywali mimośród30, tamci za pomocą ogromnych kluczy przyśrubowywali nasadki czopów. Ów metalowy pień, który z wolna opuszczano przez luk, był to nowy wał poziomy, przeznaczony do przenoszenia na koła ruchu korbowodów. Z otchłani dochodził nieprzerwany hałas, objawiający się w postaci ostrych i rozdzierających uszy pobieżnie okiem na roboty montażowe, kontynuowałem przechadzkę i tak dotarłem na dziób. Tam tapicerzy kończyli zdobić dość przestronną nadbudówkę przeznaczoną na tak zwany smoking room, czyli palarnię, prawdziwą knajpkę tego pływającego miasta, wspaniałą kawiarnię oświetloną czternastoma oknami, z pomalowanym na biało i złoto sufitem, wyłożonym kasetonami z drewna cytrynowego. Następnie, przeszedłszy przez rodzaj małego trójkątnego placyku, który tworzył przód pokładu, dotarłem do dziobnicy31, opadającej pionowo ku powierzchni w krańcowym punkcie statku, obróciłem się i poprzez prześwit w gęstych mgłach dostrzegłem w odległości przeszło dwóch hektometrów32 rufę „Great Eastern”. Chociaż użyłem skomplikowanej wielokrotności, olbrzym ów zasługiwał na to, by stosować takie jednostki długości przy opisywaniu jego z powrotem, podążając bulwarem przy prawej burcie, między nadbudówkami a nadburciem, unikając starannie zderzenia z kołyszącymi się w powietrzu blokami, smagnięć lin manewrowych szarpanych przez silną bryzę, zmiecenia przez uderzenie ruchomego żurawia, a dalej rozpalonych żużli wylatujących z kuźni jak bukiety sztucznych ogni. Zaledwie mogłem dostrzec wierzchołki masztów, wysokich na dwieście stóp i ginących we mgle pomieszanej z czarnym dymem węglowców i innych statków obsługujących parowiec. Po ominięciu głównego luku prowadzącego do maszyny kołowej dostrzegłem „mały hotel” stojący po mojej lewej stronie, potem długą boczną fasadę pałacu wznoszącego się ponad tarasem, na którym właśnie czyszczono balustrady. W końcu dotarłem do tylnej części parowca, w miejsce, gdzie wznosiło się rusztowanie, o którym już wspominałem. Tam, między ostatnią nadbudówką a dużym gretingiem33, ponad którym wznosiły się cztery koła sterowe, mechanicy właśnie kończyli ustawianie maszyny parowej. Składała się ona z dwóch poziomych cylindrów oraz systemu zębatych przekładni, dźwigni i zapadek, co wydało mi się bardzo skomplikowane. Początkowo nie zrozumiałem jej przeznaczenia, ale wyglądało na to, że tutaj, tak jak wszędzie, daleko było jeszcze do zakończenia mojej głowie zrodziło się pytanie, skąd się brały takie opóźnienia w pracach i dlaczego na „Great Eastern”, statku stosunkowo nowym, montowano tyle nowych urządzeń? Postaram się na nie pokrótce odbyciu około dwudziestu podróży między Anglią i Ameryką, z których jedna szczególnie się wyróżniła z powodu bardzo poważnych wypadków, na jakiś czas zawieszono eksploatację „Great Eastern”. Ten ogromny statek, przystosowany do przewożenia podróżnych, wydawał się nie być już do niczego przydatny i wyraźnie było widać, że nieufni pasażerowie zza oceanu przestali korzystać z jego usług. Gdy nie powiodły się pierwsze próby ułożenia transatlantyckiego kabla telegraficznego, co częściowo brało się stąd, że nie było dostatecznie wielkich statków do jego przetransportowania, inżynierom przyszedł na myśl „Great Eastern”. On jeden mógł zmagazynować w swych ładowniach owe trzy tysiące czterysta kilometrów metalowej liny ważącej cztery tysiące pięćset ton. On jeden, dzięki swej doskonałej obojętności na stan morza, mógł rozwinąć i opuścić na dno oceanu gigantyczną linę telegraficzną. Aby jednak można było umieścić tę linę w ładowniach statku, konieczne stało się dokonanie wielu zmian. Usunięto dwa kotły z sześciu istniejących i jeden z trzech kominów obsługujących napęd śruby okrętowej. Na ich miejscu umieszczono olbrzymie zbiorniki i ułożono w nich kabel, który od zetknięcia się z powietrzem miała chronić warstwa wody. Tym sposobem lina bezpośrednio przechodziła z tych pływających jezior do morza i nie była wystawiona na wpływy położenia kabla zakończyła się sukcesem, „Great Eastern” zaś, spełniwszy swoje zadanie, znowu poszedł w zapomnienie, a jego utrzymywanie wiązało się z dużymi kosztami. Niespodziewanie pomogło mu otwarcie w 1867 roku Wystawy Światowej34. Wtedy utworzyła się francuska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nazywająca się Stowarzyszenie Najemców „Great Eastern”,z kapitałem dwóch milionów franków, której zamiarem było wykorzystanie ogromnego statku do przewozu podróżnych zza oceanu, pragnących zwiedzić wystawę. Dlatego też zaszła konieczność ponownego przystosowania parowca do nowej działalności, potrzeba usunięcia zbiorników i przywrócenia kotłów; potrzeba powiększenia salonów, w których miało zamieszkiwać kilka tysięcy podróżnych, i zbudowania nadbudówek, które pomieściłyby dodatkowe sale jadalne, w końcu potrzeba przygotowania trzech tysięcy łóżek, rozmieszczonych przy burtach gigantycznego kadłuba.„Great Eastern” został wynajęty za cenę dwudziestu pięciu tysięcy franków miesięcznie. Zawarto dwa kontrakty z G. Forrester and Comp. z Liverpoolu: pierwszy, w wysokości pięciuset trzydziestu ośmiu tysięcy siedmiuset pięćdziesięciu franków, na wykonanie nowych kotłów do śruby okrętowej; drugi, w wysokości sześciuset sześćdziesięciu dwóch tysięcy pięciuset franków, na generalny remont i wyposażenie przedsięwzięto te ostatnie roboty, Board of Trade35 zażądało, by statek umieszczono w doku pływającym36, celem starannego zbadania jego podwodnej części. Ta kosztowna operacja doprowadziła do odkrycia długiej szczeliny w zewnętrznym poszyciu statku, którą bardzo dokładnie naprawiono, ponosząc przy tym znaczne wydatki. Następnie przystąpiono do zainstalowania nowych kotłów. Musiano także zmienić główny wał napędowy maszyny poruszającej koła, który wypaczył się podczas ostatniej podróży. Ten wał, zagięty w środku, by poruszać dźwigniami pomp, został zastąpiony nowym z dwoma mimośrodami, co zapewniało trwałość tego bardzo ważnego elementu, na który była przenoszona cała moc mechanizmu. Także w końcu po raz pierwszy ster miał być poruszany za pomocą maszyny tych to właśnie delikatnych manewrów mechanicy przeznaczali maszynę, którą ustawiali na rufie. Sternik, usadowiony na centralnym mostku, pomiędzy aparatami sygnałowymi kół i śrub okrętowych, miał przed oczami tarczę zaopatrzoną w ruchomą wskazówkę, która w każdej chwili wskazywała mu położenie steru. By je zmienić, wystarczył lekki ruch małym kołem, mającym zaledwie jedną stopę średnicy i ustawionym prostopadle, w zasięgu jego ręki. Natychmiast otwierały się zawory, para z kotłów przez długie rury przewodzące wpadała w dwa cylindry małej maszyny, jej tłoki poruszały z wielką szybkością przekładnie, i ster błyskawicznie reagował na ruch sterociągów37. Gdyby ten system nie zawodził, to jeden człowiek mógłby jednym palcem kierować całą tą kolosalną bryłą, jaką był „Great Eastern”.Przez całe pięć dni roboty prowadzono z wręcz drapieżnym pośpiechem. Opóźnienia bardzo mocno szkodziły przedsięwzięciu najemców statku, ale wykonawcy nie byli w stanie więcej zdziałać. Odpłynięcie nieodwołalnie wyznaczono na dzień dwudziestego szóstego marca, a dwudziestego piątego pokład parowca był jeszcze dosłownie zawalony najrozmaitszymi narzędziami i końcu, w tym ostatnim dniu postoju, powoli zaczęto sprzątać pomosty komunikacyjne i mostki; stopniowo wyłaniały się poszczególne nadbudówki. Zdemontowano rusztowania, zniknęły żurawie, kończyło się ustawianie i dostrajanie maszyn. Wbito ostatnie kołki, przyśrubowano ostatnie mutry38, polerowane części pociągnięto białą farbą dla zabezpieczenia przed utlenianiem się podczas podróży. Napełniono zbiorniki oleju, wreszcie ostatnie płyty spoczęły w metalowych czopach. Tego dnia główny mechanik kazał wypróbować kotły. Ogromna ilość pary rzuciła się do pomieszczenia maszynowni. Pochylony nad lukiem, otoczony tymi gorącymi wyziewami, nic już nie byłem w stanie zobaczyć, ale słyszałem jęczenie długich tłoków na pierścieniach uszczelniających i huk potężnych cylindrów kołyszących się na solidnych czopach. Kiedy łopatki kół poczęły z wolna uderzać o zamglone wody rzeki Mersey, spod tamborów dochodziło gwałtowne wrzenie. Z tyłu śruba okrętowa rozcinała fale swymi poczwórnymi łopatami. Dwie maszyny, zupełnie od siebie niezależne, były gotowe do piątej wieczorem przybiła do statku parowa szalupa przeznaczona dla „Great Eastern”. Najpierw zdemontowano jej lokomobilę39 i wciągnięto ją na pokład za pomocą kabestanów40, ale jeśli chodzi o samą szalupę, to nie można było jej załadować. Stalowy kadłub ważył tyle, że żurawiki, na których zawieszono wielokrążki, pogięły się pod tym ciężarem. Takie zdarzenie z pewnością nie miałoby miejsca, gdyby podnoszono ją za pomocą bomów ładunkowych41. Trzeba było zrezygnować z parowej szalupy, ale na pokładzie „Great Eastern” pozostawał jeszcze sznur szesnastu mniejszych łodzi zawieszonych na wieczora wszystkie prace zostały mniej więcej zakończone. Na wyczyszczonych bulwarach nie było ani śladu błota, przeszła bowiem tamtędy cała armia zamiataczy. Całkowicie także zakończono załadunek. Żywność, artykuły na wymianę, węgiel zapełniały kambuz, ładownię i bunkier42. A mimo to parowiec nie był zanurzony po linię wodną i nie osiągnął przypisanych regulaminem dziewięciu metrów. Było to niedogodne dla jego kół, których łopatki, niedostatecznie zanurzone, niewątpliwie musiały działać mniej skutecznie. Jednakże pomimo takiego stanu rzeczy można było odpłynąć. Poszedłem więc spać, mając w sercu nadzieję, że jutro wyruszymy na pomyliłem się. Dwudziestego szóstego marca wraz z porannym brzaskiem ujrzałem powiewającą na fokmaszcie flagę amerykańską, na grotmaszcie flagę francuską, a na gaflu bezanmasztu43 flagę – przy wieloczęściowym maszcie druga od pokładu część masztu (pierwszą jest kolumna); reja – poziome drzewce omasztowania statku żaglowego przytwierdzone w środku swej długości, służące do rozpinania żagli – członek załogi statku usługujący przy posiłkach i sprzątający – kryte przejście między budynkami lub Thames Street (ang.)– ulica w Londynie, w dzielnicy Londyński – most w Londynie nad Tamizą, zbudowany w 1831 roku na miejscu poprzedniego; niektóre jego części zostały w 1969 roku wywiezione do Arizony (USA) przez tamtejszego – lita, płaska poręcz obiegająca pokład statku ponad wierzchnią częścią – część mechanizmu korbowego maszyny przenosząca ruch danego jej elementu na ruch obrotowy wału – element maszyny w postaci tarczy umocowanej na wale w taki sposób, że jej środek nie pokrywa się z osią obrotu (stewa przednia) – element konstrukcyjny statku łączący jego obie burty i będący przedłużeniem stępki oraz części dziobowej – wielokrotność metra; jeden hektometr równa się stu – tu: kratownica umieszczana nad otworami w pokładach Wystawa Światowa w 1867 roku odbywała się w of Trade (ang.) – Ministerstwo pływający – konstrukcja pływająca zamontowana w stoczni, czasowo zanurzalna, służąca do wynoszenia statku wodnego w całości ponad powierzchnię wody, w celu przeglądu lub remontu podwodnej części – system lin, łańcuchów lub prętów, za pośrednictwem których obroty koła sterowego lub maszyny sterowej są przenoszone na (nakrętka)– pierścień o gwintowanym otworze, służący do nakręcania na – maszyna złożona z kotła parowego, parowego silnika tłokowego i urządzeń pomocniczych, często – winda cumownicza w postaci bębna obracającego się wzdłuż osi pionowej, poruszana silnikiem lub ręcznie; służy do wybierania i luzowania lin, cum i łańcuchów kotwicznych, podnoszenia ładunkowy (żuraw przymasztowy, zastrzał) – rodzaj dźwigu, element statku lub okrętu, a także platformy wiertniczej, służący do załadunku i wyładunku towarów; składa się ze stalowej lub drewnianej belki umocowanej do podstawy masztu, a górnym końcem (za pomocą liny zwanej topenantą) do salingu lub szczytu masztu; za pomocą regulacji długości topenanty podnosi się lub opuszcza bom, który jest zamocowany do podstawy masztu obrotowo, a do manewrowania w poziomie służą linki zwane – magazyn żywnościowy znajdujący się przy kuchni; także kuchnia okrętowa; bunkier – na dawnych parowcach: położone blisko kotłowni pomieszczenie na węgiel używany do palenia pod kotłami – przedni maszt; grotmaszt – najwyższy, główny maszt, a przy liczbie masztów większej niż trzy – każdy maszt, oprócz przedniego i tylnego; na „Great Eastern” nazywały się one trochę inaczej; gafel – drzewce ruchome, zwykle stawiane i opuszczane razem z żaglem; służy do zamocowania górnej krawędzi (liku) żagli gaflowych; przy postawionym żaglu gafel jest ustawiony ukośnie do masztu; flaga umieszczana jest właściwie pod pikiem, czyli wolnym końcem gafla; bezanmaszt – maszt tylny.
Z prawej strony maszyny na górze znajduje się koło zamachowe maszyny do szycia, czyli jej mechanizm napędowy. Podczas pracy maszyny kręci się ono w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Można nim kręcić także ręcznie, jeśli szycie w danym miejscu wymaga szczególnej precyzji i dokładności. Dźwignia szycia wstecznego
Please add exception to AdBlock for If you watch the ads, you support portal and users. Thank you very much for proposing a new subject! After verifying you will receive points! 08 Nov 2013 09:57 2106 #1 08 Nov 2013 09:57 User removed account User removed account User removed account #1 08 Nov 2013 09:57 nie wiem gdzie to umieścic na forum, wiec jak nie w tym dziale to proszę o przeniesienie. robie porządki w garażu i znalazłem takie coś w gratach dziadka. od czego to jest? mini heblarka (strugarka) czy może coś innego Attachments: To view the material on this forum you must be logged in. #2 08 Nov 2013 10:17 robokop robokop VIP Meritorious for #2 08 Nov 2013 10:17 Skrzyżowanie piły tarczowej i wąskiej heblarki. #3 08 Nov 2013 10:28 User removed account User removed account User removed account #3 08 Nov 2013 10:28 w heblarce noże wystają z wału po 2 cm?? #4 08 Nov 2013 10:56 robokop robokop VIP Meritorious for #4 08 Nov 2013 10:56 Skoro wiesz lepiej, to o co i po co się dopytujesz? To nie noże tylko surówki, do wyostrzenia, ponadto wyobraź sobie że głębokość osadzenia ostrzy w głowicy jest regulowana. #5 08 Nov 2013 12:50 Tommy82 Tommy82 Level 41 #5 08 Nov 2013 12:50 Nie mówiąc o tym ze cały stów mógł być regulowany. #6 08 Nov 2013 17:03 saskia saskia Level 39 #6 08 Nov 2013 17:03 prawdopodobnie jest to wal od rebaka do galezi. #7 08 Nov 2013 17:11 User removed account User removed account User removed account #7 08 Nov 2013 17:11 Do jakieś DIY... Sam wał nadaje się do napędu piły tarczowej. Głowica na nim to zwykła głowica do frezowania drewna. Dlaczego noże tyle wystają ? Bo tak jej ktoś założył w jakimś sobie tylko znanym celu... #8 08 Nov 2013 17:50 saskia saskia Level 39 #8 08 Nov 2013 17:50 I specjalnie stepil (zfazowal) ostrza? #9 08 Nov 2013 18:25 andk1eltd andk1eltd Level 36 #9 08 Nov 2013 18:25 saskia wrote: I specjalnie stepil (zfazowal) ostrza? Nawet się nimi nie przejmował . Dobrze prawi moderator, one są surowe i nigdy nie używane. Ktoś chciał mieć piłę to zastosował taki wał jaki mu się trafił - takie były fajne czasy. Ja na końcu wału w swojej pile mam stożek Morse'a - też trochę zardzewiał - i też nie zastanawiam się po co on jest mi potrzebny #10 09 Nov 2013 04:08 saskia saskia Level 39 #10 09 Nov 2013 04:08 Ten stozek morsa masz do uchwytu wiertarskiego, aby mogl uzyc tej maszyny do dlutowania. i nawiercania. Wiele maszyn stolarskich takowe stozki morsa posiada na wale. #11 10 Nov 2013 18:28 kazimierzbrejta kazimierzbrejta Level 22 #11 10 Nov 2013 18:28 Kolego saskia, gdzie tutaj kolega widzi stożek Morse,a. #12 10 Nov 2013 20:28 saskia saskia Level 39 #12 10 Nov 2013 20:28 Nie widze, wyjasnilem tylko kol. andk1eltd, po co na jego wale jest takowy.
Klocki w zacisku są po dwóch stronach tarczy. Po naciśnięciu pedału hamulca, klocki trą o tarczę. W ten sposób wytracana jest prędkość samochodu. Spójrzmy na najpopularniejszy układ, stosowany w typowym aucie osobowym średniej klasy. Tarcza hamulcowa jest zamontowana na piaście kola. Wiruje zatem wraz z nim.
Poniżej znaj­duje się li­sta wszys­tkich zna­lezio­nych ha­seł krzy­żów­ko­wych pa­su­ją­cych do szu­ka­nego przez Cie­bie opisu. element maszyny, wał, na który coś jest nawijane lub z którego coś jest rozwijane (na 5 lit.) Sprawdź również inne opisy ha­sła: NAWÓJ nawinięta przędza, która ma się stać osnową (na 5 lit.) Zobacz też inne ha­sła do krzy­żó­wek po­do­bne kon­teks­to­wo do szu­ka­ne­go przez Cie­bie opisu: "ELEMENT MASZYNY, WAŁ, NA KTÓRY COŚ JEST NAWIJANE LUB Z KTÓREGO COŚ JEST ROZWIJANE". Zna­leź­liśmy ich w su­mie: ZESPOLENIE, FORMA, WYŚMIENITOŚĆ, AWIONETKA, OKSYBIONT, WARIACJA, SZYBKOWAR, MĄŻ, BUMER, AROMAT, MOST ŁUKOWY, EGZEMPLARZ SYGNALNY, MECENAS, KOSZARKA, ŚMIGŁOWCOWIEC, WYŻERACZ, EPOLET, DYNAMICZNOŚĆ, JAJA, ADRES LOGICZNY, DUŃSKI, OSA DACHOWA, GWIAZDKA, TRANSPORTER, LOKAJSTWO, HELMINT, PANORAMA, PANICZĄTKO, BASEN, NAUCZYCIEL AKADEMICKI, BECZKA PROCHU, AMBROZJA, GRECKOŚĆ, CHODZĄCY TRUP, UZBROJENIE, KOWALSTWO ARTYSTYCZNE, REN, MATUZALEM, GRUPA PRZEMIENNA, KAPITUŁA GENERALNA, JAŁOWA MARTWICA KOŚCI, GYMKHANA, CHORY NA GŁOWĘ, WARTOŚĆ DODANA, ALEGORIA, WARTOŚCIOWOŚĆ, NIEWIDKA, GUGLE, ŚLĄSKOŚĆ, FIRMÓWKA, BATALION RADIOTECHNICZNY, BATYST, NIECHLUBNOŚĆ, PIGMALIONIZM, KRYSTALIZACJA, OFICER, METRYKA, REFLEKTOR, MOBILNOŚĆ SPOŁECZNA, OCET, WILCZUR, KONSOLA, WILCZY BILET, MUSZTARDA, SMOLUCH, SŁUPISKO, WŚCIK DUPY, WSPÓLNOŚĆ, WARIACJE, GRZYB OKAZAŁY, STOLIK, UBYTEK, ZŁO KONIECZNE, ARESZT TYMCZASOWY, APOSTATA, DWUWIERSZ, ALTERNATYWA, KOLANO, ANALIZA DYSKRYMINACJI, ŚMIECISKO, OPAŁ, SERIAL TELEWIZYJNY, PREDYKCJA, SHERGOTTYT, CYFRA ARABSKA, ZACHYŁKA TRÓJKĄTNA, EFEKT SORETA, MINIMALISTA, APSYDA, UŻYCIE NIEKOMERCYJNE, HISZPAŃSKOŚĆ, FEROMON, TEORIA DESKRYPCJI, PORZĄDEK PUBLICZNY, KORBKA, AUGUR, KOŁNIERZ MARYNARSKI, AUTSAJDER, RYPS, OPONA, BRZOSKWINIA, OWOC WIELOKROTNY, KOŁO, NIEPRZYSTĘPNOŚĆ, BOURBON, NEBULIZATOR, HARTOWNOŚĆ, WILKOM, CZWARTY, PATRON, SENSACJA, KRÓLEWNA, TUSZ, PRASA, DACH ŁAMANY, ŚCISŁOWIEC, WARSZTAT, OWCA WIELOROGA, JASNOŚĆ, RELACJA TOTALNA, SONAR, KROKODYL, MARCIN, MAKAK, SPRZĘCIOR, PIEPRZNIK POMARAŃCZOWY, NATURALIZM, CHOROBA ZARAŹLIWA, PODGRZEWACZ, AUTOBUS CZŁONOWY, PATRON, NIEDOWIERZANIE, UMOWA WIĄZANA, MIEDNICZKA, REFERENDUM GMINNE, CYGAN, POMYŁKA FREUDOWSKA, NAMIASTKA TABAKI, ZABYTEK KLASY ZEROWEJ, MIODOJAD SMUGOWANY, ODLEGŁOŚĆ HIPERFOKALNA, PERKOZ BIAŁOCZUBY, SYSTEM, RACJONALIZM EMPIRYCZNY, SAMOGRAJ, GACEK BRUNATNY, MAŁOSTKA, WEŁNIAKOWE, SZKLIWO, NIEPOPRAWNOŚĆ, APROKSYMATYW DENOTACYJNY, SZÓSTY, WOTUM ZAUFANIA, DEKARBOKSYLAZA, PROCH, CZEŚNIK KORONNY, KAZNODZIEJA, MATURA, MIĘSOŻERCA, TWÓRCA, BRUDNICA NIEPARKA, KACZKA KRAKWA, HIMALAJE, KURONIÓWKA, WZIERNIK, ALGORYTM SYMETRYCZNY, PROTETYKA, ATRAKCJA, SPOISTOŚĆ, CZARNA DZIURA, ZLEW, OSOBA, SPECJALNY, KONSEKRACJA, ZWIĄZEK NIEORGANICZNY, KOKORYCZKA, KORKOCIĄG, ODLEGŁOŚĆ, PROJEKCYJNOŚĆ, PÓŁANALFABETA, BŁYSK HELOWY, KSIĘŻULO, KESON, FEJHOA, WYBUCHOWOŚĆ, RÓŻA BAZALTOWA, REGUŁA, TAŚMOWY, BROŃ BIOLOGICZNA, PRZESUWNIK, SKRZYDŁO, RESPONDENTKA, JĘZYK FORMALNY, WSPÓŁWŁADCA, JUJUBA, KWASICA, TONACJA, POMARAŃCZA TRÓJLISTKOWA, WRZĘCHY, REKTYFIKACJA, WSPOMAGACZ, ŚRODEK, ZAIMEK DZIERŻAWCZY, SYSTEM WCZESNEGO OSTRZEGANIA, SADNIK, MIASTO, DEASEMBLACJA, PODSTAWA POTĘGI, OPTYKA FALOWA, ZNIECZULENIE, SOFCIK, OZDOBA, FORSZLAK, LESZCZYNA, HOTELING, ŁAJNO, GATUNEK ALOCHRONICZNY, SEKTOR PRYWATNY, NON-IRON, RÓŻNICA, PRĘT, PRZESTWORZE, UŁAMEK DZIESIĘTNY, SPRZECZNOŚĆ, GLOSA, PODGRUPA, UJĘCIE, NAPPA, DESKA KLOZETOWA, SKORPIONOWIEC BRUNATNY, DOLMAN, POŁOŻNICA, PAUTSCH, BAJECZNOŚĆ, GIRLANDA, TAPER, NISZA, UZUPEŁNIENIE, SKAŁA, KOTLARNIA, MODA, FILTR RODZINNY, JĘZYK URZĘDOWY, POSADZKA, KABANOS, ORŁORYB, BAWOLE OKO, EPISKOPALIZM, WARTOŚĆ BILANSOWA, ANIOŁEK, POPITA, DOMEK, FUGA, PĘCZAK, KUSICIEL, PĘDNIK GAZODYNAMICZNY, MUZA, SUBSTANTYWNOŚĆ, KOMPLEKS, MACIERZ NIEOSOBLIWA, CMOKIER, NIEZWYKŁOŚĆ, GHOUL, PAMIĘTNIK, PARADOKS, FUSY, CIĄŻA, DESEREK, PRAKTYCZNOŚĆ, GWIAZDA WIELOKROTNA, OFLAG, PIERWSZOPLANOWOŚĆ, KSIĘGA METRYKALNA, REZONATOR KWARCOWY, WIDMO OPTYCZNE, BRZOZA, KARNY, KUDŁACZ, KATASTROFA, KREATYWNA KSIĘGOWOŚĆ, ŁANIA, PŁOW, SAKLA, PAŁKA, SUSZARNIA, OFENSYWA, RODNIK, RENATA, APELATYWNOŚĆ, KRYZA, SYPIALKA, TOPOLOGIA ILORAZOWA, EXPAT, NAZWA ABSTRAKCYJNA, NAŚLADOWANIE, PUNKT WYSOKOŚCIOWY, THRILLER, DYSTANS, ZAPAŁKA SZTORMOWA, NIEMY. Ze względu na bar­dzo du­żą ilość róż­nych pa­su­ją­cych ha­seł z na­sze­go sło­wni­ka: - ogra­ni­czy­liśmy ich wy­świe­tla­nie do pier­wszych 300! nie pasuje? Szukaj po haśle Poniżej wpisz odga­dnię­te już li­te­ry - w miej­sce bra­ku­ją­cych li­ter, wpisz myśl­nik lub pod­kreśl­nik (czyli - lub _ ). Po wci­śnię­ciu przy­ci­sku "SZUKAJ HASŁA" wy­świe­tli­my wszys­tkie sło­wa, wy­ra­zy, wy­ra­że­nia i ha­sła pa­su­ją­ce do po­da­nych przez Cie­bie li­ter. Im wię­cej li­ter po­dasz, tym do­kła­dniej­sze bę­dzie wy­szu­ki­wa­nie. Je­że­li w dłu­gim wy­ra­zie po­dasz ma­łą ilość od­ga­dnię­tych li­ter, mo­żesz otrzy­mać ogro­mnie du­żą ilość pa­su­ją­cych wy­ni­ków! się nie zgadza? Szukaj dalej Poniżej wpisz opis po­da­ny w krzy­żów­ce dla ha­sła, któ­re­go nie mo­żesz od­gad­nąć. Po wci­śnię­ciu przy­ci­sku "SZUKAJ HASŁA" wy­świe­tli­my wszys­tkie sło­wa, wy­ra­zy, wy­ra­że­nia i ha­sła pa­su­ją­ce do po­da­nego przez Cie­bie opi­su. Postaraj się przepisać opis dokładnie tak jak w krzyżówce! Hasło do krzyżówek - podsumowanie Najlepiej pasującym hasłem do krzyżówki dla opisu: element maszyny, wał, na który coś jest nawijane lub z którego coś jest rozwijane, jest: Hasło krzyżówkowe do opisu: ELEMENT MASZYNY, WAŁ, NA KTÓRY COŚ JEST NAWIJANE LUB Z KTÓREGO COŚ JEST ROZWIJANE to: HasłoOpis hasła w krzyżówce NAWÓJ, element maszyny, wał, na który coś jest nawijane lub z którego coś jest rozwijane (na 5 lit.) Definicje krzyżówkowe NAWÓJ element maszyny, wał, na który coś jest nawijane lub z którego coś jest rozwijane (na 5 lit.). Oprócz ELEMENT MASZYNY, WAŁ, NA KTÓRY COŚ JEST NAWIJANE LUB Z KTÓREGO COŚ JEST ROZWIJANE inni sprawdzali również: okres, po którym powtarzają się w tej samej kolejności zaćmienia Słońca, Księżyca , narzędzie służące do dokręcania i odkręcania nakrętek i śrub, najczęściej o łbach sześciokątnych , tandeta, coś bezwartościowego , w religii chrześcijańskiej: wierni i Kościół, który tworzą , uprawnienie do głosowania na kandydatów w wyborach , olejek różany , Coccycua pumila - gatunek ptaka z rodziny kukułkowatych (Cuculidae), z podrodziny kukułek (Cuculinae) , archiwalna dokumentacja , Typha minima - gatunek byliny należący do rodziny pałkowatych , patki z odznakami stopni wojskowych na ramieniu munduru , Hygrohypnum luridum - gatunek mchu z rodziny krzywoszyjowatych , odziomek - dolna, najgrubsza część pnia, najczęściej bez gałęzi, zawierająca zwykle drewno o najlepszej jakości technicznej
Pierwszy wykład Akademii Ślusarstwa poświęcamy właściwościom metali i stopów technicznych. Jak, wiadomo, występujące w przyrodzie pierwiastki można podzielić na metale i niemetale. Metale w czystej postaci są rzadko używane do wykonywania przedmiotów użytkowych. Stopy metali, czyli mieszanina dwu lub więcej składników, mają Części do maszyn i urządzeń wg marki Etesia Tarcza osadzona na wale Etesia Części do kosiarki, noże do kosiarek, gaźniki, filtry, narzędzia do kosiarek traktorowych, częśći do pił łańcuchowych. atrakcyjne ceny części do kosiarek części zamienne Etesia Dobór części zamiennych na podstawie katalogów znanych producentów kosiarek. PROFESJONALNA OBSŁUGA Firma z 10 letnim doświadczeniem w branży części zamiennych do kosiarek. Nasi doradcy służą pomocą w doborze części. SPRZEDAŻ WYSYŁKOWA Zamówienia wysyłamy szybko i bezpiecznie sprawdzoną firmą kurierską. Gwarancja bezpiecznej wysyłki. BEZPIECZNE PŁATNOŚCI U nas zapłacisz bezpiecznie z Przelewy24: płatności kartą, szybkie przelewy, zakupy na raty
Pomiar robiłem czujnikiem zegarowym, na całym obwodzie tarczy, tj. ok. 2 cm od dna zębów, czyli tam, gdzie jest koniec nacięcia dylatacyjnego (już pełna tarcza), Pomiar robiony w pobliżu dna zębów po obwodzie (przeskoki przez dylatacje) pokazywał mi max. 0,40mm.
Royalty Free Download preview Automatyczny mechanik pracuje z kruszonym kołem na maszynie do toczenia tarczy, serwis naprawy opon Pracownik naprawia oponę samochodową w garażu, profesjonalna inspekcja samochodowa w warsztacie inspekcja,mechanik,naprawy,pracownik,autobahn,automobiled,automobilowy,cara,zmiana,wyposażenie,dylemat,naprawianie,garaż,przemysł,szachrajka,maszyna,utrzymanie,samiec,machinalny,okupacyjny Więcej Mniej ID 166012615 © Nomadsoul1 | Royalty Free Licencje Rozszerzone ? XS x @72dpi 175kB | jpg S x @300dpi 441kB | jpg M x 12cm @300dpi | jpg L x @300dpi | jpg XL x @300dpi | jpg MAX x 34cm @300dpi | jpg TIFF 8508x5679px72cm x @300dpi | tiff Nielimitowana Liczba Stanowisk (U-EL) Do Użytku z Internecie (W-EL) Użycie w druku (P-EL) Sprzedaż Praw Autorskich (SR-EL 1) Sprzedaż Praw Autorskich (SR-EL 3) Sprzedaż Praw Autorskich (SR-EL) Dodaj do lightboxu BEZPŁATNE POBRANIE We accept all major credit cards from Ukraine. Licencje Rozszerzone Więcej podobnych zdjęć stock Mechanik pracuje przy spawalniczą maszyną dla związku plasti Mechanik pracuje z tylni axle redukcyjną przekładnią ciężarowy utrzymania stacja obsługi Piękny modniś dziewczyny samochodu mechanik pracuje z oponami na kołach Piękny modniś dziewczyny samochodu mechanik pracuje z oponami na kołach Piękny modniś dziewczyny samochodu mechanik pracuje z oponami na kołach Piękny modniś dziewczyny samochodu mechanik pracuje z oponami na kołach Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Roboty mechaniczne na samochodzie w warsztacie naprawczym. Inne zdjęcia z Nomadsoul1 portfolio Roboty mechaniczne z kołem rowerowym na fabryce Naprawa rowerów w warsztacie, człowiek pracuje z kołem Mechanizm działa z kołem na tarczy walcowanej maszyny Gniewny mężczyzna pracuje na śmietniku samochodowym Roboty mechaniczne z obręczą rowerową i szprychami Mechanik w jama czeków dnie samochód Turner pracuje w dużej fabryce tokarki Mechanik w jama czeków dnie samochód Mechanik pracy na zawaleniu się konwergencja stojak Pracownik płci męskiej pracuje w fabryce toalet Mechanik pracy na zawaleniu się konwergencja stojak Mechanik pracy na zawaleniu się konwergencja stojak Inżynier męski pracuje z turbiną w fabryce Rowerowe repairman pracy z roweru kołem Kategorie powiązane Biznes Transport Przemysł i branża Transport Przeszukaj kategorie Abstrakt Editorial Ferie IT&C Ilustracje Ludzie Natura Podróż Przedmioty Sztuka / architektura Technologia Web design graficzne Zwierzęta Licencje Rozszerzone Strona główna Zdjęcia Stock Transport Mechanizm działa z kołem na tarczy walcowanej maszyny
3.6.3.1. Pole magnetyczne w maszynach z biegunami wydatnymi Na rysunku 3.56 pokazano szkic maszyny elektrycznej z biegunami wydatnymi na Wirniku. Stojan maszyny sklada sic z krqŽków blach ze žlobkami, W których jest umieszczone uzwojenie twomika. Na wale Wirnika jest osadzona piasta z rdzeniami 113
CategoriesInstalacje Porady Wał wieloklinowy znajduje zastosowanie w licznych branżach. Podobnie jak każdy inny element maszyn, powinien być wykonany z wysokiej jakości materiałów, a także zaprojektowany z najwyższą precyzją. To bardzo ważne, aby na długi czas zagwarantować niezawodną pracę urządzenia nawet w trudnych warunkach. Poniżej przedstawiamy, gdzie znajduje zastosowanie wał wieloklinowy, a także co warto o nim wiedzieć. Wał wieloklinowy – podstawowe informacje Wał wieloklinowy jest elementem maszyny, który wyróżnia się przedłużonym kształtem, a także wyżłobieniami. Jest on niezbędny przy przenoszeniu wysokiego momentu obrotowego. Wał wieloklinowy powinien zostać wykonany z wysokiej jakości materiałów, aby zagwarantować niezawodną pracę urządzenia nawet w trudnych warunkach pracy. Materiał wykonania Wał wieloklinowy inaczej określany jest również jako wał wielowypustowy, co nawiązuje do specyfiki jego wykonania. Bardzo dobrą opcją jest wał wieloklinowy ciągniony na zimno. Powinny być wykonane z wysokiej jakości stali, która jest odporna na intensywne użytkowanie. Znajduje on zastosowanie w licznych maszynach przemysłowych, dlatego wysoka jakość wykonania jest niezwykle ważna dla zachowania na przykład ciągłości produkcji. Wał wieloklinowy – gdzie kupić? Wał wieloklinowy nie może być wybrany przypadkowo. To element maszyny, który jest bardzo ważny dla sprawnego działania wielu maszyn wykorzystywanych w przemyśle. Decydując się na zakup, warto postawić na sprawdzonych dostawców, którzy wyróżniają się doświadczeniem na rynku, a także znajomością branży. Kiedy wybieramy elementy maszyn, jak na przykład wspomniany wał wieloklinowy, kierować należy się przede wszystkim precyzją wykonania, a także materiałem, jaki został użyty. W wielu maszynach bardzo ważne jest to, aby wszystkie elementy idealnie do siebie pasowały. Wał wieloklinowy można znaleźć w ofercie działającej od dawna na rynku firmy POLMECH: Podziel się treściami z bloga:
znaczna, konstrukcję połączenia maszyny z fundamentem przedstawia rys.126. W gniazdach na śruby umieszczone są przy budowie fundamentu piyty. Śruby zakłada się ryg.125. od góry i po ustawieniu maszyny dociąga. Ifastepnie X>odlewa się maszynę cementem! śrub w tym wypadku nie zalfwa się, ze względu na możność wymiany.
Ubiór kobiecy z 1824 r. (z zasobów portalu W XIX w. udzielająca się towarzysko kobieta winna była posiadać co naj­mniej cztery rodzaje strojów wraz z towarzyszącymi im dodatkami tj.: negliż poranny (w którym zasiadała do śniadania), suknię dzienną (do wyjścia), negliż wieczorny (do noszenia po domu w godzinach po­po­łud­nio­wych) oraz suknię wieczorową (na uroczyste okazje i bale). Jak podkreśla Małgorzata Możdżyńska-Nawrotka istotna w kobiecym ubiorze była nie tylko doskonałość jego kroju czy użytych materiałów, ale także wyrobienie towarzyskie prezentującej go damy: nie­umie­jęt­ność dopasowania sukni do okazji (np. włożenie sukni zbyt skromnej wieczorem lub zbyt eleganckiej rano) uznawana była za przejaw wulgarności, a niezręczność w noszeniu toalety groziła wręcz kompromitacją, gdyż nieuważny ruch groził rozdarciem materiału, pęknięciem fiszbin czy uniesieniem się krynoliny ponad akceptowalną wysokość. Jeszcze w początkach XIX stulecia suknie kobiece cechują się prostym krojem i wysokim, kryjącym talię stanem, zaczynającym się tuż pod pełnym, zao­krąg­lo­nym podług ówczesnej mody biustem. W sukniach tych oddzielnie krojono stanik o krótkich, bufiastych rękawach, i spódnicę, luźno opadającą do ziemi. Fason ten czynił sylwetkę smukłą i cylindryczną na wzór greckiej kolumny. Po kongresie wiedeńskim stanik stopniowo się wydłuża, czemu towarzyszy suk­ce­syw­ne obniżenie i zaakcentowanie talii. Około roku 1830 modna suknia zaczyna rozszerzać figurę ku dołowi i górze, przełamując ją w pasie na kształt klepsydry i nadając jej ciężki i mało naturalny kształt. Efekt optycznego skrócenia i poszerzenia sylwetki potęgowało dodatkowo obuwie o zupełnie płaskiej podeszwie. Ubiór kobiecy z francuskiego żurnala mód z 1835 r.(z zasobów portalu Ówczesny ubiór charakteryzował się sutą, ciężką spódnicą nie sięgającą kostek, pod którą krył się szereg porządnie wy­kroch­ma­lo­nych halek, talią (silnie zwężoną przy pomocy mocno zasznurowanego stanika i zaznaczoną klamrą szerokiego paska) oraz bufiastymi rękawami, najszerszymi w okolicach łokcia, które z uwagi na swój krój, nieraz pod­kreś­lany przez zastosowanie specjalnych rusztowań z fiszbinu, zyskały sobie wdzięczny przydomek „udźców baranich” (fr. gigot). Do sukien takich jako nakrycie głowy chętnie noszono budki, choć przy bardziej strojnych toaletach sięgano raczej po kapelusze o szerokich, lekko wygiętych rondach, zdobione kaskadami wstążek i strusich piór. W drugiej połowie lat 30. suknie, pozbawione już kilku z do­tych­cza­so­wej licz­by warstw halek, wydłużyły się tak, że wystawać spod nich mógł co naj­wy­żej czubek pantofelka, ich rękawy natomiast, zakoń­czo­ne mankiecikiem, zachowały bufiasty krój jedynie w dolnej swej partii, przywracając ramionom ich naturalne proporcje. Lata 30. to także czas najkunsztowniejszych w całym XIX stuleciu fryzur. Ułożenie ich wy­ma­ga­ło nie lada wprawy: spięt­rzo­ne w loki po bokach włosy upinano na szczycie głowy w węzeł pod­trzy­my­wa­ny kokardami lub szyl­kre­to­wym grzebieniem. Dobór zdobiących fryzurę dodatków uzależniony był od tonacji toalety, wieku i stanu cywilnego kobiety (mężatki, zwłaszcza starsze, mogły pozwolić sobie na śmielsze i bogatsze przy­bra­nia), wreszcie od karnacji damy: blondynkom zalecano barwy jasne i subtelne, brunetkom wolno było sięgnąć po mocniejsze kolory. W latach 40. rękawy wciąż długich do samej ziemi sukien stają się obcisłe, a same spódnice poszerzają się dzięki czy to ponownie zwiększonej liczbie halek, czy to fabrycznemu usztywnieniu tkanin końskim włosiem (tzw. włosianką). Na wydekoltowane ramiona strojnych sukien, których szerokie wcięcie podkreślało cienkość skrępowanej gorsetem talii, zarzucano kwadratowe, złożone w trójkąt chusty, których końce przekładano przez ręce na wysokości łokci. W tym okresie ronda kapeluszy ostatecznie maleją, przybierając fason wiązanych pod brodą budek. Pod tymi kapeluszami kryły się skromniejsze już fryzury – niskie, gładkie, rozdzielone pośrodku ciemienia i spływające kaskadą loczków ku policzkom, lub – zebrane w dwa, biegnące wzdłuż skroni warkocze – upięte w węzeł z tyłu głowy. Oczywiście, zamieszczone tu opisy to jedynie wskazanie pewnych ogólnych trendów, jakimi podlegała XIX-wieczna moda: detale strojów zmieniały się dużo szybciej, stąd w 1843 r. Nakwaska radziła, by „dawać córkom więcej bielizny, jak sukien, których krój się zmienia, tak że czasem po roku już [są] do niczego niezdatne”. Jeszcze przed nastaniem krynoliny czy turniury Karolina z Potockich nawoływała ziemianki do rezygnacji na co dzień z krępujących ruchy, wytwornych ubiorów na rzecz strojów prostych i praktycznych, ułatwiających krzątaninę po gospodarstwie: Modne z suknie z roku 1840 (z zasobów portalu „Prosiłabym cię naprzód – pisała Nakwaska – abyś się nie zamykała w długie sznurówki, które nie dozwalają żadnego ruchu ciału i obracają kobiety jakby w duże lalki. (...) Niech ci nic nie zawadza do schylenia się, kiedy złe ziele wy­ko­rze­nić zechcesz, lub wyciągnąć ramie do nagięcia gałęzi, na której miły owoc spoczywa, miejże więc gorset krótszy, tyle tylko ściśnięty, aby kibić utrzymywał.” Cnoty dobrej pani domu, które Nakwaska podkreśla przy lada okazji, a zatem: oszczędność, schludność i gospodarność, znajdują swe odzwierciedlenie w elementach stroju: bia­łym czepku dla nobliwych mężatek („[c]zepek biały także ci radzę, jeżeli ci wiek nie dozwala no­sze­nia własnych włosów, stroju głowy, który naj­bar­dziej zdobi, a najmniej czyli raczej, nic nie kosztuje”), praktycznych far­tusz­kach, kieszeniach przy sukniach („w kieszeni możesz nosić klucz od kluczów, torebki wiecznie się zapominają i gubią”), słomkowych ka­pe­lu­szach („skromny, prosty słomianny, tylko wstążką opasany do ogrodu, takiż lepiej ubrany do odwiedzin i gości, oto wszystko, co potrzeba”), rękawiczkach, słu­żą­cych jednak nie ozdobie, lecz ochronie rąk podczas prac gospodarskich („[m]ając tyle do czynienia, i chcąc się trudnić rzeczami, które przy­kła­da­nia ręcznej pracy wymagają, ręce twe byłyby jak u dziewki folwarcznej, gdybyś ich nie ochraniała…”), wreszcie odpowiednim obuwiu, gwarancie tak wygody, jak i zdrowia, któremu Nakwaska poświęca długi ustęp: „Trzewiki radabym koniecznie, abyś nosiła do przechadzek skórkowe, do chędożenia jak męzkie na mocnej podeszwie. (…) Nie podobna chodzić po ogrodzie, dziedzińcu, folwarku, w lekkich prunetowych trzewikach z cieniutkiemi podeszwami. Sądzę, że te cienkie obuwia czynią zapewne Polki tak czułemi i bojaźliwemi na widok jakiego bądź owadu lub jestestwa obrzydliwego. Jest naturalną rzeczą, ze dotchnąć mysz, żabę, węża, kreta lub pająka, nogą prawie nie odzianą, jest nader przykrą rzeczą.” Ówczesne obuwie faktycznie stwarzało problemy, szczególnie zimą: do połowy wieku XIX noszono buty z cienkiej skóry lub tkaniny, o identycznym kształcie dla prawej i lewej nogi, które wprawdzie łatwo dopasowywały się do stopy, ale których lekka konstrukcja nie zabezpieczała dobrze przed wychłodzeniem organizmu. Chłód, panujący w okresie zimowym w nieogrzewanych w większości pokojach, zmuszał domowników do noszenia ciepłej odzieży głównie wełnianej, a od połowy XIX wieku także flanelowej. Większość kobiet godziła się na zniekształcające sylwetkę, ale za to ciepłe, watowane suknie, okrywając się dodatkowo pelerynkami i szalami, a na dłonie naciągając zapewniające swobodę ruchów mitenki. Niezastąpione zimową porą były również futra – głownie baranie i lisie, często bobrowe lub zajęcze, w owym czasie szyte tak, by były zwrócone sierścią ku użytkownikowi (dopiero od początku XX w. nosi się futra włosem na wierzch). W największe mrozy wkładano dachy, długie do kostek peleryny szyte z dwóch warstw futer. Damy w krynolinach – z lewej z wachlarzem, z prawej z parasolką (z zasobów portalu Krynolina, jak podaje Maria Gutkowska-Rychlewska, miała swą premierę na jesieni 1856 r. Lekki, stalowy stelaż kry­no­li­ny szybko zastąpił noszone dotychczas ciężkie konstrukcje z włosianki, krę­pu­jące ruchy i niemiłosiernie grzejące la­tem. Ową stalową klatkę za­kładano na bieliznę, bez­poś­red­nio na nią zaś sutą suknię wierzch­nią. Dzięki krynolinie spódnice mogły przyjmować teraz monstrualne rozmiary (starczy powiedzieć, że obwód najszyko­wniejszych docho­dził do 10 m), co narażało noszące je elegantki na róż­no­ra­kie niedogodności i kłopotliwe sytuacje towarzyskie. Proste czynności, jak siadanie, przechodzenie przez drzwi czy wsiadanie do powozu wykonywane w krynolinie wymagały zręcz­ności i uwagi, toteż dziewczęta od dzieciństwa opano­wy­wały trudną sztukę poruszania się w szerokich spód­nicach. W rezulta­cie najbogatsze, a zarazem najszersze suknie królowały na ba­lach, na co dzień zaś zadowalano się krynoliną węższą, ukrytą pod fałdami spódnicy pozba­wio­nej ciężkiej, naszywanej dekoracji charakterystycznej dla stro­jów uroczystych. Staniki pozostawały obcisłe (w suk­niach codziennych wykończone kołnierzykiem, w balowych – głębokim dekoltem obrębionym szeroką plisą, tzw. bertą) zmienił się natomiast krój rękawów: spod rękawa wierzch­niego, rozszerzającego się ku dołowi na kształt dzwonu, wystawał jaśniejszy, naszywany falbankami i ściągnięty w nadgarstku rękaw spodni. Szerokie spódnice, obszyte poziomym orna­men­tem optycznie skracały sylwetkę, toteż do łask wróciło obuwie na obcasie: wysokie, sznurowane lub zapinane na guziczki trzewiki. Krynolinom towarzyszyły małe, koronkowe parasolki ze składaną rękojeścią, noszone głównie dla ochrony przed słońcem (opalenizna świadczyła ciągle o przynależności do pracującego fizycznie w skwarze dnia plebsu), które dla wygody zastępowano pasterkami, słomkowymi kapeluszami o szerokich rondach, zdobionymi sztucznymi polnymi kwiatkami i wstążkami. Eleganckie kobiety nie mogły obyć się bez wachlarzy, naśladujących wzornictwem swe XVIII-wieczne odpowiedniki, oraz ażurowo haftowanych narzutek i chustek z koronki klockowej lub jej maszynowej imitacji. Suto zdobione suknie i okrycia wierzchnie, którymi przeładowana jest moda kobieca lat 60., to efekt żywo rozwijającego się przemysłu konfekcyjnego, wykorzystującego takie techniczne nowinki jak maszyny do szycia, haftu czy wyrobu koronek. Kobieta w krynolinie z okresu żałoby narodowej (fot. z zasobów portalu Omawiając ubiór kobiecy tej dekady nie sposób nie wspom­nieć o żałobie narodowej z lat 1861-1863, kiedy to po wypad­kach war­szaw­skich poprzedzających wybuch Powstania Stycz­nio­wego, pol­skie patriotki zaczęły manifestować swoje oddanie ojczyźnie nosząc proste, czarne suknie wykończone maleńkim, białym koł­nie­rzy­kiem i białymi mankietami. Sto­sowną do nich ozdobą była bi­żu­te­ria patriotyczna z matowej lawy wulkanicznej lub czarno oksy­do­wa­nej stali, w formie emblematów martyrologicznych i religijnych (krzyże, kajda­ny, korona cierniowa), która zastąpiła dotychczasowe klej­no­ty i precjoza przekazane na potrzeby Rządu Narodowego. Władze carskie bezskutecznie próbowały zmusić Polki do zrzucenia czerni, wydając coraz to nowe zakazy, wyraźnie definiujące doz­wo­loną kolorystykę ubiorów kobiecych. Po klęsce powstania czarne suknie symbolizowały już nie tylko patriotyzm, ale i żałobę po utraconych w walkach bliskich – zrezygnowano z nich dopiero po ogłoszeniu przez cara amnestii w 1866 r. W połowie lat 60. rozmiary krynoliny zmniejszają się, a jej kształt ewoluuje przez półkrynolinę (fr. crinolette) opisaną już nie na okręgu lecz na wypchniętym ku tyłowi półkolu, po turniurę (fr. tournure) w postaci umocowanej na wysokości pośladków wło­sia­nej poduszki lub drucianej klatki, na której spoczywał kary­ka­tu­ralnie spiętrzony nadmiar materiału, spływającego kaskadami fal­ban, marszczeń, plis, wstążek i koronek w długi, równie bogaty tren. Nic dziwnego, że tur­niu­ra, jak pisze Szyller, szybko stała się obiektem prasowych kpin i niewybrednych żartów. W latach 70. suknie na turniurze występują w dwóch odmianach. Pierwszy to petite casaque, czyli stanik przechodzący w udrapowaną tunikę układaną na wierzch sukni z trenem. Drugi wariant przewidywał gładki, opięty i zapinany na guziki stanik skontrastowany z przeładowaną sutymi fałdami spódnicą upinaną na drugiej spódnicy, tworzącej tren. Nietrudno sobie wyobrazić, jak dalece krępowała ruchy taka suknia, toteż i moda na turniurę nie utrzymała się długo i po dziesięciu latach stroje z długimi trenami zniknęły z żurnali. Turniury z roku 1883 (z zasobów portalu Uproszczenie kroju damskiego ubioru, jakie zaznacza się w mo­dzie kobiecej począwszy od końca lat 70., ściśle wiązało się z prze­mia­na­mi obyczajowymi, którym towarzyszyło rozpowsze­chnienie się innej mody, a mianowicie na sport. Ciężkie, drapowane suknie utrudniały grę w coraz popularniejszego tenisa czy krokieta i właściwie uniemożliwiały jazdę na bicyklu, która wprawdzie u­cho­dzi­ła za kontrowersyjną, a nawet gorszącą, szybko jednak pod­bi­ła niewieście serca. Początkowo, jak pisze Szyller, projektanci strojów przedkładali w żurnalach mód rozwiązania pozorne, wprowadzając wprawdzie rozróżnienie na suknie „spacerowe”, „do podróży” czy „kostiumy do uprawiania łyżwiarstwa”, wszyst­kie jed­nak miały ten sam, wyposażony w turniurę fason, a różniły się między sobą np. deseniem (przykładowo kwiaty na materiale miały syg­na­li­zo­wać nastroje sielankowe i jako takie decydowały o tym, że dany model przeznaczony był na „wycieczki pod­miej­skie”). Sukniom towarzy­szyły malutkie, przekrzywione fan­ta­zyj­nie na bok kapelusiki, zdobne wstąż­kami i koronkami. Tak więc pod koniec lat 70. turniura na pewien czas zanika (zas­tą­pio­na przez wysmuklającą sylwetkę suknię opiętą od stanika aż do połowy uda i przechodzącą w kaskadę poprzecznych fałd i falbanek), by wrócić na krótko do łask w połowie lat 80. i to w formie jeszcze bardziej niż dotąd przeładowanej. Szybko jednak wyparta zostaje przez wygodniejsze stroje o kształcie dzwonu. W ten sposób w modzie kobiecej zaznacza się wpływ secesji z jej upodobaniem do roślinnych motywów: ściśnięta w pasie i mocno rozkloszowana od wysokości kolan suknia kobieca przypomina odwrócony kielich kwiatu, a figura odzianej w nią damy zyskuje wijącą się na podobieństwo łodygi bluszczu linię: górą wygina się ku przodowi, dzięki podkreśleniu biustu luźnym, zbluzowanym stanikiem, zwęża się w talii, a następnie ponownie wykrzywia się od pośladków, tym razem jednak do tyłu. Opisywany efekt potęgowały kaskady żabotów, przewieszone przez szyje szale i boa, wysunięte ku przodowi kapelusze i wlokące się za elegantkami treny, przy czym te ostatnie znikają z żurnali już w latach 90. Na powrót modne stają się bufiaste rękawy, tak jak w latach 30. usztywniane za pomocą fiszbin. Suknie secesyjne nadawały sylwetce kobiecej kształt litery S (z zasobów portalu Naturalna wiotkość sylwetki spowitej w lekką, swobodnie opa­da­ją­cą suknię była, jak podkreśla Możdżyńska-Nawrotka, złudzeniem: krępujący od lat ciało gorset stał się teraz wy­jąt­ko­wo niewygodny, nie tylko ścieśniając talię, ale i wyginając ją w pożądany kształt litery S, a stalowe usztywnienia kołnie­rzy, spiętrzone fryzury i ogromne kapelusze ograniczały dodatkowo swobodę ruchu głowy. Początek XX w. przynosi dalsze uproszczenie kobiecych stro­jów. Tendencja ta jest wypadkową rosnącej aktywności fi­zycz­nej pań, jak i krytyki środowisk lekarskich wymierzonej w zwyczaj noszenia gorsetu. Podjęta przez medyków krucjata przeciwko gorsetowi by­ła w pełni uzasadniona: zwężając figurę w pasie do wymarzonej ta­lii osy ów „no­wo­żyt­ny pancerz”, jak określali go higieniści, de­for­mo­wał żebra, zaginając trzy najniższe ku środkowi ciała, zmie­niał poło­że­nie narządów wewnętrznych i, zmniejszając objętość klatki piersiowej, spłycał oddech, czego następstwem była skłon­ność ówczesnych dam do efektownych omdleń przy byle wzruszeniu. Na przełomie XIX i XX stulecia wprawdzie z gorsetu całkiem nie zrezygnowano, jednak zmienił on swoją formę, nie akcentując już tak talii, która teraz miała szerokość niemal równą miednicy, i sięgając aż po biodra i uda, które teraz miały być wąskie i szczupłe. Skrócony u góry, a wydłużony w dole korpusu gorset znacznie u­trud­niał siadanie, wymagał także noszenia osobnego biustonosza, nadawał jednak sylwetce pożądaną, prostą, wysmukłą formę, pod­kreś­lo­ną zwężonym dołem sukni i dopasowanymi ręka­wa­mi. Kon­tras­to­wa­ły z nią kapelusze o wielkich rondach, przybrane sztu­czny­mi kwiatami, wstążkami i piórami, które przypinano do fryzur długimi (do 40 cm) szpilkami o ozdobnych główkach. Popularnym z uwagi na swoją wygodę strojem pozostaje od lat 80. zapożyczony z mody męskiej wełniany kostium krawiecki (nazwany tak, po­nie­waż był szyty wyłącznie przez krawców męskich), złożony z długiej do ziemi spódnicy i wydłużającego się ku tyłowi żakietu, a czasem także kamizelki. Hasło wygodnego ubioru nabiera znaczenia w latach I wojny światowej. Miejsca mężczyzn, którzy udali się na front, tak w biurach czy sklepach, jak i przy fabrycznych taśmach zajmują kobiety, które teraz potrzebują nie tyle szykownych, co praktycznych i komfortowych w noszeniu ubrań. Coraz więcej pań rezygnuje z gorsetów, wąskie i długie spódnice zastępowane są rozkloszowanymi i krótszymi, sięgającymi połowy łydki (nie oznacza to jednak by noszące je damy eksponowały nogi – te były bezpiecznie ukryte w wysokich, sznurowanych trzewikach), a fantazyjne kapelusze o szerokich rondach ustępują na rzecz osadzonych głęboko na głowie skromnych kapelusików czy czapeczek, znacznie dogodniejszych w środkach masowego transportu. Popularność zyskują swetry, początkowo noszone jako odzież sportowa, oraz luźne, przepasane nieco powyżej talii płaszcze o dużych kieszeniach. I chociaż tuż po zakończeniu Wielkiej Wojny żurnale ponownie lansują suknie modelujące i usztywniające ciało, kobiety, zakosztowawszy wygody, nie zamierzają do nich wrócić. Początek lat 20. to stroje luźne, wręcz obwisłe, o prostej linii zacierającej kontury sylwetki. Ulubioną kreacją Polek są wpierw kloszowe baskinki, doszywane poniżej linii biustu, później suknie typu robe de chemise naśladujące krojem koszule o kimonowych rękawach. W latach 20. chętnie nosi się też garsonki (z luźną bluzą, tzw. kasakiem, oraz plisowaną spódnicą) oraz kostiumy (żakiet z wąskimi klapami lub blezer bez kołnierza i spódnica). Wielką popularnością cieszą się futra, srebrne lisy, a także chusty z frędzlami i jedwabne, batikowe szale. Żurnalowe chłopczcyce z 1927 r. (z zasobów portalu W tym okresie mocniej niż w latach wcześniejszych za­czy­na­ją wybrzmiewać hasła emancypacji kobiet. Jed­nym z re­zul­ta­tów tego trendu jest prawdziwa rewo­luc­ja w modzie dam­skiej, zapoczątkowana przez Coco Cha­nel pod wpływem po­wieś­ci Margueritte’a „Chłop­czy­ca”, a polegająca na re­zyg­na­cji z kobiecych kształ­tów na rzecz sylwetki typowo chło­pię­cej. Noszone wów­czas stroje spłaszczają więc figurę, która traci teraz biust (panie o krąglejszych kształtach ciasno owijają piersi pasem tkaniny lub zakładają gumowy gorset), i maskują talię ukrywając ją pod luźną suknią z paskiem opuszczonym do linii bioder. Fryzury także stają się po męsku krótkie, co z kolei – jak podaje Iwona Kienzler – jest zasługą sławnego paryskiego fryzjera polskiego pochodzenia – Antoine’a czyli Antoniego Cierplikowskiego, który wy­lan­so­wał bob, strzygąc w ten sposób aktorkę Èvę Lavallière do teatralnej roli Joanny d’Arc. Chłopczyca ma zatem włosy krótkie, ścięte po męsku z podgolonym tyłem, prze­dział­kiem z boku i zawiniętymi pejsami, lub – w wersji mniej szokującej – sięgające połowy szyi z prostą grzywką. Naj­częściej jest też brunetką (nieraz – z konieczności – far­bo­wa­ną). Wkładając kapelusz (wciąż nie do po­myś­le­nia jest by kobieta mogła pokazać się na ulicy bez nakrycia głowy) chłopczyca wybiera jeden z modnych obecnie kapelusików przypominających kask lub klosz, które zdobi jedynie nie­wiel­kie rondko, pojedyncze pióro, czasem sztuczny kwiat lub klamerka. Więcej – jest kobietą wyzwoloną: uprawia sport, sama cha­dza do kawiarni, śmiało sięga po szminkę, tusz do rzęs, lakier do paznokci, a nawet… papierosy, które – choć długo nie przestają budzić oburzenia moralistów – zyskują tymczasem elegancką oprawę w formie cygaretki. Nie na tym koniec. Oto w sezonie 1924-25 staje się rzecz niepojęta: kobieta po raz pierwszy odsłania łydkę, a w tańcu nawet kolano! Moda na tak skandalicznie krótkie spódniczki, zapoczątkowana przez tenisistkę Susan Lenglen, mającej zwyczaj występować na korcie w sukience do kolan, zyskała popularność dzięki niezaprzeczalnej wygodzie, jaką taki strój dawał w nowoczesnych, dynamicznych tańcach, które właśnie zaczęły podbijać Europę: fokstrotowi, charlestonowi czy quickstepowi. Propozycje strojów na rok 1936: suknie sportowe i kostiumy (grafika z zasobów portalu W latach 30. do łask wraca kobieco zaokrąglona i wcięta w talii sylwetka, wciąż jednak wysmukła i wysoka. Panie nie spłaszczają już piersi, przeciwnie – uwydatniają je specjalnymi zaszewkami i odpowiednio wymodelowanymi miseczkami biustonoszy, a gorsety – w których XIX-wieczne fiszbiny i stalki zastąpione zostały wszytymi w materiał w strategicznych miejscach pasami gumy – wyszczuplają kibić. Ponętne blondynki z lokami utrefionymi w pukle i fale zajmują miejsce krótko- i prostowłosych brunetek, którym z kolei zakłady fryzjerskie oferują teraz możliwość farbowania i ondulowania włosów przy pomocy gorącej pary. Ku uciesze moralistów (i – co ciekawe – wielu mężczyzn, skarżących się na to, że moda na eksponowanie nóg czyni kobiece ciało zbyt dosłownym i banalnym, zostawiając mało pożywki dla wyobraźni) suknie wydłużają się teraz, kończąc się między kostką a połową łydki. Ubiory pozostają jednak wygodne: triumfy święci nieformalna „suknia na miasto” (zwana też sportową), o lekko poszerzanej spódnicy ściągniętej paskiem z ozdobną klamerką i rozpinanej do pasa górze, zwieńczonej małym kołnierzykiem. Powodzeniem, zwłaszcza w dobie kryzysu, cieszyły się także kombinacje bluzek i spódnic – oba elementy zestawu łatwo było „odzyskać” przerabiając schodzoną sukienkę. Wciąż modny kostium ma teraz jeden, obowiązujący powszechnie fason, nazywany kostiumem angielskim (bo też był masowo produkowany właśnie w Anglii): gładkiej, wąskiej spódnicy towarzyszy długi, jednorzędowy żakiet z wyłożonym kołnierzem i poszerzanymi ramionami. Wymaganym dodatkiem pozostaje kapelusz, wpierw jedynie odsłaniający czoło, a z czasem wycofujący się niemal na sam czubek głowy. Ubiory męskie z 1835 r.: z lewej frak, z prawej surdut (z zasobów portalu Podstawową różnicą między XIX-wieczną modą męską i dam­ską była uniformizacja i mniejsza podatność na zmia­ny tej pier­wszej. Bez względu na wykonywany zawód, sta­tus społeczny czy majątkowy mężczyźni nosili ubrania skrojone podług tych sa­mych fasonów (których wszakże, przynajmniej w pierwszej po­ło­wie stulecia, było praw­dzi­we zatrzęsienie). O przynależności do elity decydowały drobiazgi – znakomity krój poszczególnych ele­men­tów gar­de­roby, schludność ubioru (o pozycji mężczyzny świad­czy­ły wypucowane na błysk buty i czysta koszula), wreszcie nieuchwytna elegancja znamionująca wyrobiony smak i dos­ko­na­łe wychowanie. W dobrym tonie, jak stwierdza Małgorzata Możdżyńska-Nawrotka, było „podążanie za modą, ale bez prze­sa­dy i ostentacji”. Odstępstwa od tej reguły narażały ludzi „wyelegan­towanych” ponad stan na kpiny otoczenia. Wymóg praktyczności i funkcjonalności męskiej garderoby de­cy­dował o tym, że jej metamorfozy na przestrzeni lat by­ły wol­niejsze i mniej spektakularne niż w przypadku dam­skich toalet. Nie znaczy to jednak, że męski ubiór nie ewo­lu­ował, jednak ewolucja ta – odmiennie niż w przypadku strojów kobiecych – wyznaczana była przez coraz silniej zaznaczające się dążenie do uczynienia odzieży wygodną w noszeniu. Stąd elementy gar­de­ro­by wcześniej uznawane za komfortowe, lecz nieformalne, w miarę upływu czasu znajdowały zastosowanie w coraz to bar­dziej uroczystych okazjach. W pierwszej połowie XIX stulecia tory przeobrażeń w modzie męskiej i damskiej biegły jeszcze równolegle. I tak ubiór męski lat 30. XIX w. odznaczał się, jak pisze Szyller, analogicznymi do kobiecego cechami: spadzistymi ramionami, bufiastymi rękawami, wciętą talią (którą uzyskiwano nosząc… gorsety) oraz optycznie poszerzonymi i zaokrąglonymi przez odpowiednio skrojone spodnie czy poły surduta biodrami. Do fraka, który przeważnie miał odcień granatowo-szafirowy, wkładano obowiązkowo jaśniejsze od niego spodnie, długie, wąskie i obciągnięte skórzanym strzemiączkiem przechodzącym pod podeszwą buta. W końcówce dekady spodnie te, coraz częściej kraciaste, zaczęto kroić bez paska, przez co zegarek, noszony dotąd w ich kieszonce, trzeba było przenieść do kamizelki. Innym novum jest zastąpienie w latach 40. klapy w spodniach za pomocą krytego, zapinanego na guziki rozporka. Atrybuty eleganckiego mężczyzny: cylinder, wysoki kołnierzyk i wytwornie zawiązany krawat (z zasobów portalu Twarz golono gładko, zostawiając co najwyżej mały wąsik, baki lub bo­ko­brody. Na nich to opierał się modny już od lat 20. wy­soki, sztywny kołnierzyk, znacznie ograniczający ruchy głowy: uwię­zio­ny w nim delikwent chcąc spojrzeć w bok zmuszony był obracać cały korpus. Co gorsza, noszono do niego kło­pot­li­we w wiązaniu i ukła­daniu batystowe krawaty (pod tym ter­minem krył się w owym czasie rodzaj chustki) oraz jedwabne fulary, które panowie zmieniali nawet kilka razy dziennie. Mniej wyrobionym mężczyznom, którzy nie byli w stanie spro­stać temu wyzwaniu, pospieszyli z pomocą obrotni pro­du­cen­ci, oferując gotowe, uformowane już i zszyte na stałe do­datki, które wystarczyło zapiąć na szyi za pomocą klamerki. Mimo wszystkich tych niedogodności szanującym się dżentelmenom aż do końca lat 40. nie przychodziło do głowy rezygnować ani z krawatów ani ze sterczących, wykrochma­lonych kołnierzyków, stanowiły one bowiem atrybut porządnych, szanujących się obywateli. Miękkie, wykładane kołnierze znamio­nowały li­be­ral­ne przekonania, stąd no­si­li je wyłącznie romantyczni poeci, awangardowi artyści i rewolucyjna młodzież. W modzie męskiej I połowy XIX wieku, jak podaje Gutkowska-Rychlewska, odcisnęły swoje piętno dwa wynalazki. Pierwszym były szelki sprężynowe, które, podobnie jak strzemiączka, gwarantowały nieskazitelną gładkość spodni. Efekt ten otrzymywano dzięki sprężynkom wszytym w zakończenia szelek i obciągniętym lekko zmarszczonym zamszem, jednak koszt elegancji były wysoki – nowinka nie należała do najwygodniejszych, bowiem uciskała barki i ciągnęła w dół ramiona. Drugi patent, szapoklak (fr. chapeau claque), czyli składany cylinder atłasowy, miał dłuższy od szelek sprężynowych żywot i jeszcze w latach 30. XX stulecia stanowił element stroju balowego. Długa moda na szapoklak dowodzi praktyczności tego prostego rozwiązania: Szapoklak wraz z pudełkiem, w którym się mieści po złożeniu wcho­dzący do salonu elegancki mężczyzna obowiązany był zdjąć nakrycie głowy, z którym później – zwłaszcza przy wysokim cylindrze – nie miał co począć. Spłaszczany w naleśnik szapoklak można było wygodnie trzy­mać w ręce lub wsunąć pod pachę. Należy tu jednak zaznaczyć, że na grun­cie polskim cylinder nie miał dobrej prasy – symbol nieczułego na patriotyczne po­ry­wy światowca, pogardliwie nazywany rurą, narażał no­szą­cego go eleganta na szykany i rozliczne przykrości (jak zerwanie ka­pelusza lub roz­płasz­cze­nie go na głowie delikwenta), a w okresie żałoby narodowej, jak pisze Możdżyńska-Nawrotka, został wręcz zaka­za­ny przez Rząd Narodowy. Bo też trzeba zaznaczyć, że chociaż ogólne trendy w polskiej modzie były wyznaczane przez zagranicę – dla kobiet wy­rocz­nią był Paryż, dla mężczyzn Londyn – to obcych wzorów nie przyj­mo­wa­no powszechnie i całkowicie bez­kry­tycz­nie. Nowinki najchętniej pod­chwy­tywali bywali w świecie, młodzi kosmopolici, na których obyczaje utyskiwali starsi wiekiem tradycjonaliści. Zaznaczały się też w polskiej modzie tendencje rodzime, której najlepszym przykładem jest utrzy­my­wanie się przez całe XIX stulecie i aż po wiek XX, szczególnie w środowiskach ziemiańskich, jako ubioru uroczystego, stano­wią­cego symbol tożsamości narodowej, swoistego kostiumu historycznego, na który składały się: kontusz, żupan przepasany jed­wab­nym pasem, konfederatka i wysokie buty. W połowie XIX wieku drogi mody męskiej i damskiej definitywnie się rozchodzą. Podczas gdy żurnale każą kobietom borykać się z krynolinami i turniurami, ubrania męskie stają się coraz wygodniejsze i praktyczniejsze: znikają watowane ramiona, wcięta talia, wąskie rękawy, strój staje się luźniejszy, a w latach 60. wręcz workowaty w kroju rękawów i nogawek. Na co dzień mężczyźni nosili czarne lub brązowe surduty, czyli długie, dwurzędowe, odcinane w talii marynarki, lub ich krótszą odmianę o zaokrąglonych połach – tużurki. Frak zakładano już tylko na bale i inne uroczystości, przy czym fantazyjne kolory, np. butelkowy czy szafirowy, zarezerwowane były do ślubu. Ciemny strój ożywiały barwne kamizelki, których szanujący się dżentelmen miał pokaźną liczbę – jak pisze Elżbieta Kowecka niezbędne minimum stanowiła kamizelka biała na niedzielę, błękitna na ponie­dzia­łek, ciemnozielona na wtorek, popielata na środę, pąsowa na czwartek, czarna na piątek, żółta na sobotę, a do tańca – czarna z pąsową wypustką. Trzeba jednak podkreślić, że dbający o prezencję mężczyzna nie mógł ograniczyć się tylko do szerokiego zestawu różnobarwnych kamizelek. Połowa XIX wieku to, jak pisze Lilianna Nalewajska, okres szybkich przemian w życiu gospodarczym i społecznym, które pociągają za sobą zmiany w stylu życia: doba pokawałkowana zostaje na ściśle określone wycinki czasu, które przeznacza się na konkretne zajęcia czy rozrywki. Zajęciom tym i porom dnia podporządkowany zostaje ubiór – mężczyzna winien zatem odmiennie odziewać się rano, popołudniu i wieczorem, mieć strój domowy, nieformalny i wizytowy, dalej: osobne ubranie do jazdy konnej, rannej przechadzki czy polowania itd. Krzyżowanie tych kategorii powodowało, że odmienne stroje obowiązywały jako ubiór domowy na wsi czy ranne ubranie do wód. Żurnalowe ubiory męskie z połowy XIX w. (grafika z zasobów portalu Lata 70. na nowo dodają męskiej sylwetce smukłości, zwężając rękawy i nogawki. Z mody wychodzą barwne kamizelki, tużurki szyje się teraz z wełny lub tweedu i nosi wraz ze spodniami i kamizelką z tej samej tkaniny. Nowością drugiej połowy XIX stulecia jest trzyczęściowy garnitur, którego każdy element szyty jest teraz – w przeciwieństwie do wcześniej obowiązujących trendów – z tego samego materiału i w tym samym kolorze. Stanowiąca składową garnituru marynarka szybko staje się nieodzowną częścią męskiej garderoby, stopniowo wypierając z niej tużurek, zaś filcowy melonik coraz częściej zastępuje cylinder, jakkolwiek ten ostatni nadal stanowi obowiązkowy element stroju formalnego wraz z żakietem, rękawiczkami i sztuczkowymi spodniami. Ozdobą stroju, świadczącą o dobrym smaku noszącego go mężczyzny, była dewizka zegarka, spinki do mankietów, chustka do nosa, laseczka, czasem fajka, niekiedy monokl lub binokle. W latach 90. leżące kołnierzyki i płaskie krawaty, charakterystyczne dla lat 80., zastąpione zostają przez krochmalone na sztywno kołnierze, sterczące na niebotyczną, bo dochodzącą nieraz do 10 cm, wysokość. Panom, których nie stać było na zmienianie koszuli co najmniej dwa razy w ciągu dnia, z odsieczą pospieszył przemysł, oferując wymienne kołnierzyki i mankiety wykonane z celuloidu, które w przypadku zabrudzenia wystarczało przetrzeć wilgotną szmatką. Międzywojenne ubrania sportowe (z serwisu Dopinane kołnierzyki z celuloidu utrzymały się aż do lat 20. XX w. (w końcówce których pojawiły się koszule szyte razem z kołnierzykami), bo też podobnie jak w poprzednich dekadach przedwojenna moda męska nie zmieniała się tak szybko i radykalnie jak kobieca. Surduty wprawdzie zdążyły całkiem wyjść z użycia, nadal jednak noszono fraki (na bardzo uroczyste okazje), żakiety ze sztuczkowymi spod­nia­mi (jako strój for­mal­ny) oraz trzyczęściowe garnitury (na co dzień). No­woś­cią, początkowo nie­zbyt dobrze przyjmowaną w Polsce, był smoking, który zakładano na wieczorowe, nieoficjalne spotkania towarzyskie lub dansingi. Oczywiście zmienił się nieco krój poszczególnych elementów męskiej garderoby, np. spodnie zyskały mankiety i zaprasowane kanty, miejsce wysokich trze­wików zajęły buty płytkie i sznurowane, odsłaniające skarpetki o dys­kret­nym wzorku, krótkie krawaty z początku lat 20. w miarę upływu czasu ulegały wydłużeniu itd., były to jednak przeobrażenia – w zestawieniu z przemianami fasonów kobiecych sukien – dyskretne. Moda, ewoluująca w stronę ubrań komfortowych w nosze­niu, zez­wo­li­ła panom na rezygnację z kamizelki w upalne dni, co oznaczało konieczność przełożenia zegarka do wewnętrznej kieszeni marynarki lub do kieszonki na przodzie spodni. W pierwszym wypadku dewizka zakończona była guzikiem przypinanym do butonierki, w drugim – szlufką zaczepianą o pasek. Jednocześnie przychylność zyskiwały sobie praktyczne w noszeniu zegarki na rękę, które wynaleziono na potrzeby brytyjskich oficerów w czasie I wojny światowej. Rosnąca popularność aktywności fizycznej zrodziła specjalny ubiór sportowy, na który składała się tweedowa marynarka lub sweter, krótkie do kolan spodnie-pumpy i wełniane podkolanówki z deseniem w kratę lub w zachodzące na siebie romby. Na gładko zaczesane i nabłyszczone brylantyną włosy nakładano kapelusze o mniej formalnym niż dotąd fasonie: w chłodniejsze dni filcowe homburgi z niewielkim, podwiniętym rondem i charakterystycznie załamaną główką, zimą – ciągle modne meloniki lub czapki futrzane, latem – panamy z południowoamerykańskiej słomki, a do odzieży sportowej – kaszkiety. W XIX-wiecznych średniozamożnych i ubogich dworach z rzadka tylko decydowano się na specjalnie ubranka dla dzieci szyte z delikatnej tkaniny, zdobione haftem czy koronkami. Ubrania takie przeznaczone były na wyjątkowe okazje, podobnie jak pięknie wyszywane czepki, które zdobiły główki niemowląt, Od lat 40. XIX w. odzież dziecięca staje się kalką ubrań dorosłych (z zasobów portalu a do których – jako do części garderoby najbardziej wyeksponowanej – przykładano szcze­gól­ną wagę jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym. Na co dzień zadowalano się z reguły prostymi ubiorami wykonywanymi własnym sumptem – dzierganymi na drutach czy – najczęściej – wykrojonymi z wyprawnych, matczynych sukien. Zwyczaj szycia dziecięcej odzieży z wyprawnej bielizny matki brał się nie tylko z oszczędności, ale także z przekonania, że w takich sukienkach dziecko najlepiej się chowa. Aż po początek XX w. przeważały ubiory proste, które do czwartego, piątego roku życia, a czasami i dłużej, przybierały postać skromnych, luźnych sukienek, w które odziewano zarówno chłopców jak i dziewczynki: „Dziecinne su­kien­ki prawie zawsze w domu robione czasem naj­nie­zgrab­niej leżą, kiedy forma trudna do naśladowania; bluza paskiem prze­pię­ta, choć w domu zrobiona najlepiej ubiera (...). Bluzy krój łatwy, — wygodny i zgrabny; alebym nierada, aby z kosztownych materyi robione były. Aksamit i w ogólności jedwabne materye, któremi niektóre młode matki dzieci swe zdobią, nie są wcale przydatne dla nich. Co za męka dla młodej istoty gdy niemoże się ruszyć, ni biegać, ni walać się po ziemi, dla tej ślicznej, fantazyjnej sukienki!” pisała Nakwaska. Od­święt­ne ubiory dziecięce naśladowały stroje rodziców – wojskowe czy na­ro­do­we (jak miniaturowe kontusze) w przypadku chłopców i niewieście suknie w wypadku dziewcząt. W I połowie XIX w. ubranie dorosłej kobiety różniło się od wyjściowego stroju dziewczynki właściwie tylko długością: sukienka dziewczęcia, które nie zostało jeszcze wprowadzone w towarzystwo, tj. do ok. 15 roku życia, sięgała nie ziemi lecz kolan, odsłaniając pantalony obszyte wąską koronką, gdy wkładano je do sukni codziennej, lub ukraszone falbankami, wstawkami, zakładeczkami przy sukienkach przeznaczonych na okazje bardziej uroczyste. Szyto ją z gazy, muślinu lub tiulu w jasnych kolorach, odpowiednich dla skromnej panienki. Chłopców z kolei, aż do lat 30., jak podaje Witold Molik, odziewano w krótkie do pasa kaftaniki jedwabne lub wełniane o zwężających się rękawach. Dziecięce stroje z połowy XIX w. (grafika z zasobów portalu Dbałość o wygodę i swobodę dziecięcego stroju, jaka pod wpływem mody angielskiej zaznaczyła się na przełomie XVIII i XIX stulecia, stopniowo odchodziła w niepamięć. Od lat 40. XIX w. odzież dziecięca na powrót staje się kopią ubrań osób dorosłych, wprawdzie nie tak dokładną jak w końcu wieku XVIII, ale jednak mało komfortową i krępującą ruchy. I chociaż, jak już wspomniano, zwyczaj odziewania 5-6-letnich malców bez względu na płeć w luźne sukienki utrzymywał się długo, konkurencję dlań w połowie XIX w. stanowił nowy trend, czyniący z małych, a tym bardziej starszych dzieci miniatury dorosłych. Chłopców ubierano zatem już nie tylko w krótkie spodnie i kaftaniki o rękawach trzy czwarte, sięgające teraz połowy bioder, ale także we fraki i surduty, dbając przy tym o stosowną fryzurę i uzupełnienie stroju o niezbędne akcesoria (rękawiczki, laseczkę, kapelusz), zaś kilkuletnim dziewczynkom w latach 60. zakładano kopiaste sukienki przywodzące swym kształtem na myśl krynoliny. Świadectwem tej długo utrzymującej się tendencji niech będzie zamieszczona w cytowanym przez Ewę Szyller numerze czasopisma „Bluszcz” z 1884 r. propozycja uproszczonego gorsetu „dla panienek od 7 do 9 lat”. Aż do I wojny światowej moda dziecięca szła krok w krok za modą damską i męską, stanowiąc mniej lub bardziej wierne ich odbicie. Zofia Grabowska z córkami. Lata międzywojenne.(fot. udostępniona przez Kazimierza Bąka) Tym samym dziecięce ubrania w znaczącym stopniu odzwierciedlały status majątkowy i aspiracje ro­dzi­ców, choć nie zawsze było to regułą. Nieraz w bardzo majętnych ro­dzi­nach pro­gramowo ubierano dzieci i młodzież w stroje znoszone czy od daw­na nie­mod­ne, w przekonaniu, że w ten sposób wyrabia się w dzieciach cnoty skrom­ności, umiaru i oszczędności. Przytaczana przez Annę Pachocką au­tor­ka poradników Lucyna Mieroszowska tak ko­men­to­wa­ła tę wcale nierzadką XIX-wieczną strategię wychowawczą: „Pojmuję troskliwość wielu świę­to­bli­wych matek, obawiających się staranniejszego ubrania i powstającej z niego próżności dla dzieci, lecz śmiem się tu odezwać zdaniem (…), że upokarzanie i poniżanie dzieci, bronienie im stroju i zabawy więcej w nich miłości do rze­czy świa­to­wych i pychy podnieca, niż staranne a nawet zbytkowne ubranie”. W dwudziestoleciu międzywojennym ubrania dziecięce wreszcie za­czę­to dostosowywać do potrzeb rozwijających się organizmów. Jak podaje Anna Sieradzka do szkoły chłopców odziewano w ciemną kurtkę lub marynarkę, pod którą zakładano białą koszulę z wy­kła­da­nym kołnierzem, a w zimniejsze dni także wełnianą kamizelkę bądź sweter, oraz spodnie do kolan, które w zimie miały fason pump. Noszono do nich podkolanówki i wysokie trzewiki. O przynależności do szkoły informował fason i kolor czapki z daszkiem oraz przyszyta do rękawa tarcza. Ubiór wakacyjny niewiele różnił się od szkol­ne­go – materiały były lżejsze i bardziej przewiewne, można też było zrzucić trzewiki i biegać boso lub w sandałkach. Uczęszczające do szkół dziewczęta obowiązywał mundurek, ściśle określony w regulaminie placówki, często nawiązujący krojem do mundurku marynarskiego. Ten ostatni pozostawał zresztą przez długi czas, bo od II poł. XIX w. aż po lata 30. XX w., popularnym strojem tak dla chłopców jak i dziewczynek; składały się na niego – odpowiednio – krótkie spodenki lub plisowana spódniczka oraz bluza z wykładanym kołnierzem, utrzymane obowiązkowo w barwach bieli i granatu, czasem zestawianych ze sobą kontrastowo. Poza szkołą dziewczęta nosiły proste sukienki – jasne latem i ciemne zimą – albo spódniczki, do których zakładano luźne bluzki i sweterki. Funkcję nakrycia głowy pełnił zazwyczaj filcowy beret lub dzianinowa czapka. Bibliografia: Gutkowska-Rychlewska, M. (1968) Historia ubiorów. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Kienzler, I. (2014) Moda. Dwudziestolecie międzywojenne, tom 27. Warszawa: Bellona i Edipresse Kowecka, E. (2008) W salonie i w kuchni. Opowieść o kulturze materialnej pałaców i dworów polskich w XIX w. Poznań: Zysk i S-ka Łozińska, M. (2010) W ziemiańskim dworze. Codzienność, obyczaj, święta, zabawy. Warszawa: PWN Molik, W. (1999) Życie codzienne ziemiaństwa w Wielkopolsce w XIX i na początku XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Możdżyńska-Nawrotka, M. (2002) O modach i strojach. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie Nakwaska, K. (1843) Dwór wiejski. Dzieło poświęcone gospodyniom polskim, przydatne i osobom w mieście mieszkającym. Przerobione z francuzkiego pani Aglaë Adanson z wielu dodatkami i zupełnem zastosowaniem do naszych obyczajów i potrzeb, przez Karolinę z Potockich Nakwaską, w 3 Tomach. Poznań: Księgarnia Nowa Nalewajska, L. (2010) Moda męska w XIX i na początku XX wieku. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego Pachocka, A. (2009) Dzieciństwo we dworze szlacheckim w I połowie XIX wieku. Kraków: Avalon Sieradzka, A. (2013) Moda w przedwojennej Polsce. Warszawa: PWN Szyller, E. (1961) Historia ubiorów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Szkolenia Zawodowego
Strona Nadrzędna: Postacie Rotor to jedna z postaci z Hero Factory. Należy do Gangu i jest jego najniebezpieczniejszym członkiem. Historia Rotora jest nie znana prucz tego że został zauwarzony przez bohaterów. Ten latający rzezimieszek to sługus i pochlebca Xplode’a. Rotor ma ostrze, które służy nie tylko do nadlatywania do ofiar, ale także do ścinania im głów. Wyjaśnia to
Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1190 i Nr 115, poz. 1229) zarządza się, co następuje: 1 § 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 2 § 2 ust. 1 pkt 2:- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 3 § 2 ust. 1 pkt 2a dodany przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 4 § 2 ust. 1 pkt 3 lit. c:- zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. a) tiret drugie rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. c tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 5 § 2 ust. 1 pkt 3 lit. d:- dodana przez § 1 pkt 2 lit. c tiret drugie rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 6 § 2 ust. 1 pkt 4:- zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. d rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 7 § 2 ust. 1 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 8 § 2 ust. 1 pkt 6 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 9 § 2 ust. 1 pkt 10 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 10 § 2 ust. 1 pkt 12 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 11 § 2 ust. 1 pkt 13 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 12 § 2 ust. 1 pkt 14 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. f rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 13 § 2 ust. 1 pkt 15 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. e rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 14 § 2 ust. 1 pkt 16 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. g rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 15 § 2 ust. 1 pkt 18 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) tiret trzecie rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 16 § 2 ust. 1 pkt 19 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) tiret trzecie rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 17 § 2 ust. 1 pkt 20 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) tiret trzecie rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 18 § 2 ust. 1 pkt 21 dodany przez § 1 pkt 1 lit. a) tiret czwarte rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 19 § 2 ust. 1 pkt 22 dodany przez § 1 pkt 1 lit. f rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 20 § 2 ust. 1 pkt 23 dodany przez § 1 pkt 1 lit. f rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 21 § 2 ust. 1 pkt 24 dodany przez § 1 pkt 1 lit. f rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 22 § 2 ust. 1 pkt 25 dodany przez § 1 pkt 1 lit. f rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 23 § 2 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 24 § 3 ust. 1 pkt 11 dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 25 Tytuł rozdziału 2 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 26 § 4 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 27 § 4 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 28 § 5 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 29 § 5 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 30 § 5 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 31 § 5 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 32 § 5 ust. 3 pkt 3:- dodany przez § 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 33 § 5 ust. 7 uchylony przez § 1 pkt 5 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 34 § 5 ust. 8 uchylony przez § 1 pkt 4 lit. c rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 35 § 5 ust. 9 zmieniony przez § 1 pkt 4 lit. d rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 36 § 5 ust. 10 zmieniony przez § 1 pkt 4 lit. d rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 37 Tytuł rozdziału 3 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 38 § 7 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 39 § 7 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 40 § 7 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 41 § 7 ust. 5 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 42 § 7 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. c rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 43 § 7 ust. 7 dodany przez § 1 pkt 5 lit. d rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 44 § 8 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 45 § 9 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 46 § 10 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 47 § 11 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 48 § 12:- zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 49 § 13 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 50 § 14 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 51 § 15 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 52 § 16 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 53 § 18 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 14 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 54 § 18 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 14 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 55 § 19 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 56 Tytuł rozdziału 5 zmieniony przez § 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 57 § 20:- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 17 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 58 § 21 ust. 3 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 18 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 59 § 21 ust. 3 pkt 5 dodany przez § 1 pkt 7 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 60 § 21 ust. 3 pkt 6 dodany przez § 1 pkt 18 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 61 § 21 ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 62 § 21 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 18 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 63 § 22 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 64 § 23 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 65 § 24 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 66 § 25 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 67 § 26 ust. 1:- zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 20 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 68 § 27 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 69 § 27 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 70 § 27 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 71 § 28 ust. 1 uchylony przez § 1 pkt 8 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 72 § 28 ust. 2:- zmieniony przez § 1 pkt 8 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 22 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 73 § 28 ust. 3 uchylony przez § 1 pkt 8 lit. c rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 74 § 29 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 23 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 75 § 29 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 23 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 76 Tytuł rozdziału 6 zmieniony przez § 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 77 § 30 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 78 § 30 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 25 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 79 § 31 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 80 § 32 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 27 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 81 § 32 ust. 3:- dodany przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 27 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 82 § 33 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. a) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 83 § 33 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 7 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 84 § 36 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 28 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 85 § 36 ust. 2a:- dodany przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 28 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 86 § 36 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 28 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 87 § 37 zmieniony przez § 1 pkt 29 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 88 Tytuł rozdziału 7 zmieniony przez § 1 pkt 30 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 89 § 38 zmieniony przez § 1 pkt 31 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 90 § 39 ust. 2 pkt 1 lit. b zmieniona przez § 1 pkt 11 lit. a tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 91 § 39 ust. 2 pkt 3 dodany przez § 1 pkt 11 lit. a tiret drugie rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 92 § 39 ust. 2 pkt 4 dodany przez § 1 pkt 11 lit. a tiret drugie rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 93 § 39 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 11 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 94 § 40 pkt 2:- zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 32 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 95 § 42 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 8 lit. a) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 96 § 42 ust. 2:- zmieniony przez § 1 pkt 8 lit. a) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 33 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 97 § 42 ust. 5:- dodany przez § 1 pkt 8 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 33 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 98 § 43 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 99 § 44 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 13 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 100 § 44 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 10 lit. a) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 101 § 44 ust. 4 pkt 1 lit. b zmieniona przez § 1 pkt 13 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 102 § 44 ust. 4a:- dodany przez § 1 pkt 10 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 34 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 103 § 45 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 104 § 46 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 35 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 105 § 47 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 106 § 48 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 13 lit. a) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 107 § 48 ust. 1 pkt 3 dodany przez § 1 pkt 14 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 108 § 48 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 13 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 109 § 48 ust. 3 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 13 lit. c) rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 110 § 48 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 36 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 111 § 48 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 36 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 112 Tytuł rozdziału 8 zmieniony przez § 1 pkt 37 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 113 § 51 zmieniony przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 114 § 51 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 38 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 115 § 53 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 16 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 116 § 53 pkt 3 dodany przez § 1 pkt 16 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 117 § 54 ust. 2:- zmieniony przez § 1 pkt 17 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 39 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 118 § 56 zmieniony przez § 1 pkt 40 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 119 § 59 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 41 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 120 § 60 ust. 2 pkt 2 lit. d zmieniona przez § 1 pkt 18 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 121 § 61 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 14 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 122 § 62 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 123 § 63 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 124 § 63a dodany przez § 1 pkt 17 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 125 § 64 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 18 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 126 § 66 ust. 1 pkt 1 lit. a zmieniona przez § 1 pkt 19 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 127 § 66 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 128 § 66 ust. 1 pkt 2 lit. a uchylona przez § 1 pkt 19 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 129 § 67 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 20 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 130 § 68 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 131 § 68 ust. 4:- zmieniony przez § 1 pkt 20 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 132 § 69 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 22 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 133 § 70 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 23 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 134 § 70 ust. 9 dodany przez § 1 pkt 23 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 135 Tytuł rozdziału 11 zmieniony przez § 1 pkt 42 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 136 § 71 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 43 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 137 § 71 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 43 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 138 § 71 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 43 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 139 § 74 ust. 1 pkt 2:- zmieniony przez § 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 44 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 140 § 74 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 44 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 141 § 74 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 21 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 142 § 75 uchylony przez § 1 pkt 25 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 143 § 76 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 144 Tytuł rozdziału 12 zmieniony przez § 1 pkt 45 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 145 § 77 ust. 1 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 46 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 146 § 77 ust. 2 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 46 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 147 § 79 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 47 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 148 § 79 ust. 2:- zmieniony przez § 1 pkt 27 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 47 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 149 § 79 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 47 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 150 § 79 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 47 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 151 § 79 ust. 6:- zmieniony przez § 1 pkt 22 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 47 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 152 § 80 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 48 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 153 § 80 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 48 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 154 § 80 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 48 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 155 § 81 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 49 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 156 § 82 zmieniony przez § 1 pkt 50 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 157 § 87 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 51 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 158 § 89 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 52 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 159 § 90 ust. 1:- zmieniony przez § 1 pkt 28 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 53 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 160 § 90 ust. 2 uchylony przez § 1 pkt 28 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 161 Tytuł rozdziału 13 zmieniony przez § 1 pkt 54 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 162 § 91 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 55 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 163 § 92 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 56 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 164 § 92 ust. 3 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 29 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 165 § 92 ust. 3 pkt 7 zmieniony przez § 1 pkt 56 lit. b rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 166 § 92 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 29 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 167 Tytuł rozdziału 14 zmieniony przez § 1 pkt 57 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 168 § 93:- zmieniony przez § 1 pkt 30 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 58 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 169 § 94:- zmieniony przez § 1 pkt 30 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 58 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 170 § 95 zmieniony przez § 1 pkt 58 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 171 § 96 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 59 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 172 § 97 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 60 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 173 § 99 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 61 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 174 § 101 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 62 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 175 Tytuł rozdziału 16 zmieniony przez § 1 pkt 63 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 176 § 102 zmieniony przez § 1 pkt 64 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 177 § 103 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 31 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 178 § 103 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 31 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 179 § 104 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 32 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 180 § 104 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 32 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 181 § 104 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 65 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 182 § 105 zmieniony przez § 1 pkt 66 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 183 § 106 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 67 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 184 § 107 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 68 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 185 § 108 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 33 lit. a rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 186 § 108 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 69 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 187 § 108 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 23 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 188 § 108 ust. 3 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 33 lit. b rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 189 § 108 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 33 lit. c rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 190 Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 34 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 191 Załącznik nr 6a dodany przez § 1 pkt 35 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. 192 Załącznik nr 7:- zmieniony przez § 1 pkt 36 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. - zmieniony przez § 1 pkt 70 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 193 Załącznik nr 11:- zmieniony przez § 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. - zmieniony przez § 1 pkt 37 rozporządzenia z dnia 13 listopada 2015 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 kwietnia 2016 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst. 194 Załącznik nr 13 zmieniony przez § 1 pkt 25 rozporządzenia z dnia 20 marca 2008 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 maja 2008 r. 195 Załącznik nr 14 zmieniony przez § 1 pkt 71 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r. 196 Załącznik nr 15 zmieniony przez § 1 pkt 72 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. ( zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lutego 2018 r.
.